Filateli/Pulculuk-6

Dünyada ilk olarak İngiltere’de 6 Mayıs 1840 tarihinde kullanılmaya başlanılan posta pulu,  ülkemizde, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Posta Teşkilatı 23 Ekim 1840 tarihinde kurulmasına rağmen 1 Ocak 1863 tarihinde kullanılmaya başlanmıştır.
1863 Tuğralı tetbeş dörtlü blok Osmanlı posta pulu ilk pulumuz olarak yerini almıştır.
Cumhuriyet Döneminde ilk pulumuz ise Ayyıldız Serisidir.  
1924 Lozan Barış Antlaşması, 1936 Boğazlar Sözleşmesi, 1938 Harf Devrimi’nin 10.Yıldönümü, 1939 Hatay’ın Ana Vatana Kavuşması, 1948 Cumhuriyetin 25.Yildönümü, 1962 Başkumandanlık Meydan Muharebesi, 1969 Atatürk’ün Samsuna Çıkışı’nın 50.Yıldönümü, 1971 Sakarya Zaferinin 50.Yılı, 1998 Ulusal Bayramlar, 1999 Kurtuluş Savaşında Ulusal Kongreler, 4 Eylül 1919’da Sivas kongresi, 2010 T.B.M.M’nin 90.Yılı, gibi birçok değere götüren, üzerinde uzun uzun düşünmeye sevkeden çok anlamlı, çok değerli pulların izinde koşar yeni genç filatelistler.
Dünya Pulları Koleksiyonu da filatelistler için çok değerli koleksiyonlar arasında değerlendirilir. Avusturalya, İtalya, Fransa, Mısır, A.B.D, Güney Afrika, Çin, İngiltere, Rusya, Hindistan, Brezilya pullarından örnekleri aşağıda bulabilirsiniz. 
Amerika’nın “Özgürlük Heykeli”, Fransa’nın tarım ve bitki tanrısı “Ceres”i, Brezilya’nın “Boğa Gözleri”, Çin’in “Büyük Ejder”i, değerli pullar arasındadır.
Posta pullarının yanısıra zarf, kart, damga, posta kartı, ve benzeri posta ile ilgili her türlü malzeme dünya çapında yüz milyondan fazla olduğu tahmin edilen koleksiyoncu tarafından toplanır. Posta pulları filatelistler tarafından incelenerek pulların dantelleri, kâğıtları, mürekkepleri ve benzeri diğer teknik özellikleri araştırılır; pulların posta merkezlerine dağıtılması da filatelinin araştırma alanları arasındadır.
Spor ve Pulculuk (PHİLATELİE) için yirmibirinci yüzyılda iki doğal hobidir diyebiliriz. 
Bu iki konu,  bu yüzyılın başından beri birbirlerine yakın benzerliklerle paralel ilerlemelerle dünyanın her yerinde büyük bir ilgi görmektedir. Dünyada 172 ülkede evrensel spor organizasyonları için pul basılmaktadır. Uluslararası Filateli Federasyonu FIP, ‘Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından ‘Spor Dalları Uluslararası Federasyonları’ gibi tanınmış bir federasyondur. Olimpiyat Oyunlarında diğer spor dalları gibi filatelisler için yarışma olanağı tanınmıştır.
Pul koleksiyonculuğunun popüler bir uğraşı olması nedeni ile koleksiyonculara satmak amacı ile pul çıkartılması dünyada yaygınlaşmaktadır. Postada kullanmak için değil koleksiyonculara pul satmak amacı ile pul ürettiği bilinen ülkeler vardır, bu ülkelerin hükûmetleri pullardan önemli ölçülerde gelir sağlayabilmektedir. Bu şekilde posta amacı için değil koleksiyonculara satmak için pul çıkaran ancak pul çıkartma politikaları göreceli olarak tutucu olan Lihtenştayn ve Pitcairn Adası gibi bazı yerlere koleksiyoncular tarafından hoşgörü gösterilse de genel koleksiyonculuk anlayışına göre ahlaki bulunmamaktadır. Yüzlerce ülkenin pek çok sayıda pul çıkarması nedeni ile 2000 yılından önce 400000 çeşit pulun basıldığı koleksiyonerler tarafından tahmin edilmektedir. Son yıllarda ise bu tahminin yılda 10000 çeşit civarında olduğu yönündedir. Tabi ki bu durum filateli açısından olumlu bir gelişimdir.
Çocuklar ve gençler, 1860'lı yılların başlarında ve 1870'lerde pul biriktirmeye başlamışlar, yetişkinler ise bu durumu çocukça bir hareket olarak değerlendirmişlerdir.
1800'lerin sonlarında artık büyüyen bu koleksiyonculardan bazıları, sistematik olarak posta pullarını biriktirmeye başlamışlar ve konuyla ilgili kaynaklar yayınlamışlardır.
1920'lerin sonuna kadar pul koleksiyoncularının sayısı çok artmamışsa da, bu tarihten sonra pul değerlerinin yükselmesi ile halkın ilgisi artmaya başlamıştır. Bu erken dönem posta pulların pek azının iyi şartlarda saklanmış olması değerlerinin hızla artmasının nedenidir. Bu eski pulların özellikle ikili, üçlü veya daha büyük bloklar olarak bulunması çok zordur.
Türk pullarında İkinci Dünya Savaşı sonrasında refah seviyesinin bir miktar yükselmesiyle pul koleksiyoncuları sayıca artmış ve zorlukla bulunan erken dönem pulların fiyatları çok hızlı şekilde yükselmiştir. Koleksiyoncular, hatta koleksiyoncu olmayanlar bile değerlerinin hızla artacağı ümidi ile 1940'ların sonlarına ve 1950'li yıllara ait pulları bol miktarda alarak stoklamışlardır. Günümüzde aradan 70 yıl gibi bir süre geçmesine karşın bu döneme ait pulları rahatlıkla bulmak ve ucuz fiyatlardan almak imkânı vardır. 
Buna karşılık koleksiyoncular bazı hatıra blokları, resmi pullar ve erörler için zor bulunmaları nedeni daha yüksek fiyatlara alıcı bulmaktadır. Zamkı diğerlerine oranla daha hassas olan pullar saklanmaları sırasında bozulabildiği için, bunlarında koleksiyonluk temiz durumda olanların fiyatları daha yüksektir.
Pul edinmenin en ucuz yöntemi PTT Filateli Abonesi olmaktır. Hangi pulun değerinin artacağını önceden belirlemek zor olduğu için PTT tarafından çıkarılan bütün pulların ayrımsız olarak alınması doğru olacaktır. Koleksiyon ileri doğru götürülürken pul katalogları yardımı ile geçmişte çıkarılan pullar incelenerek olanaklar çerçevesinde geriye götürülmesi önerilmektedir. Pullar internette bulunan alış-veriş sitelerindeki güvenilir satıcılardan alınabileceği gibi pul dükkânlarından da alınabilir. Fiyatları yüksek pullar için ise senede birkaç defa açık arttırma (müzayede) yapan kuruluşların satışlarından veya güvenilir pul tüccarlarından pulların görülerek alınması en doğru yoldur. 
Pul biriktirmeye yeni başlayanlar için pul cinslerini de tanıtmakta fayda vardır.
Sürekli pul: Çok büyük miktarlarda ve çoğunlukla iki renkli olarak basılan pullar.
Anma pulu: Bir olayı veya kişiyi anma amacı ile çıkarılan üzerinde o olay ve kişiye ait resimler bulunan pullar.
Artıdeğerli pul: PTT tarafından yılda iki defa çıkarılan ve ek gelirleri Kızılay ile Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumuna verilen pullar.
Resmi pul: Sadece resmi kuruluşlar tarafından posta ücretlerinin ödenmesi için kullanılabilen pullar.
Uçak postası pulu: Uçak postası hizmeti ödenmesi için çıkartılan pullar. Üzerinde uçak kelimesi olabileceği gibi sadece uçak profili veya uçak resmi olan pullarda çıkartılmıştır. Amerikan Scott kataloğunda ayrı bir sınıflandırma olmasına karşılık, Avrupa ve Türkiye pul kataloglarında böyle bir sınıflandırma bulunmaz.
Takse pulu: Posta ücreti ödenmeyen veya eksik ödenen gönderilerinden alınan cezalı posta ücretinin ödenmesi için çıkartılan pullar.
Millî Müdafaa pulu: İkinci Dünya Savaşı döneminde devlete ek gelir sağlamak için posta gönderilerinden alınan vergilerin ödenmesinde kullanılan pullar.
Otomat pulu: PTT tarafından bir dönem denenen, pul veren makineler yani otomatlar tarafından basılan pullar.
Kişisel pul: PTT tarafından gerçek ve tüzel kişiler için kişiye özel basılan, gerek postada gerekse hatıra amaçlı kullanılan pullar. 
Yardım dernekleri pulları: 1958 öncesinde özel kanun ile bayram günleri posta gönderilerinde kullanılması zorunlu olan Kızılay, Çocuk Esirgeme Kurumu ve Türk Hava Kurumuna yardım amaçlı pullar.
Pul koleksiyonculuğu kültürel bir uğraşı olarak görülmeli ve yapılan koleksiyondan parasal kazançlar elde etmek asıl amaç olmamalıdır. Asıl amaç zamanın hoşa giden bir uğraşı ile değerlendirilmesidir ve koleksiyon yapmanın kişinin bilgisine ve kültürüne yapacağı katkıların göz önüne alınması gerekir. Pul toplamak için herhangi bir araca gerek duyulmamaktadır. Pulları muhafaza etmenin en kolay ve en ucuz yolu bunların şeffaf selofan zarflarda toplanması, zarfların da nem, güneş ve sıcaktan uzak bir kutuya konulması olarak özetlenebilir. 
Pul biriktirmek, bugünün değerlerinin gelecek nesillere aktarılmasına aracılık etmektir, pulların taşıdığı hikayelerden hareketle uluslararası bir kültür kaynaşması ve insanlığa dair büyük bir miras aktarımı gerçekleşir. 
Geçmişten geleceğe köprü kurma görevi yapan tüm koleksiyonerlere kolaylıklar dileyerek ve son noktayı koyalım.