İzmir’de yaşam memnuniyetinde sert düşüş

İlk etabında halkın İzmir’de yaşamaktan duyduğu memnuniyeti ve öncelikli sorunları sorgulayan İntegral’in elde ettiği sonuçlara göre; İzmirliler, 5 yıl öncesine göre İzmir’de yaşamaktan daha az mutlu. İzmir’in en önemli sorunlarına bakıldığında ise; körfez kirliliği ve kokusunun çok daha belirgin bir şekilde dile getirildiği araştırmada; merkez ilçelerde yol, kaldırım ve temizlik; kırsalda ise alt yapı, kanalizasyon gibi sorunların öne çıktığı görüldü. 

İntegral Kamuoyu Araştırma Şirketi; 12-17 Eylül 2024 tarihlerinde, kantitatif araştırma tekniklerinden CATİ (telefonla görüşerek) yöntemi ile İzmir’in 16 ilçesinde 2000 kişi ile görüşerek toplumsal ve siyasi gündeme ilişkin dikkat çeken sonuçlara ulaştı. Katılımcıların yaş, cinsiyet dışında 14 Mayıs 2023 genel seçim tercihleri araştırmanın siyasal kotası olarak uygulanırken; ilçelerde bu sonuçlara göre belirlendi. Araştırmada; seçim sonuçlarına denk gelen ilçeler belirlenerek yapılmıştır. Ayrıca; yüzde 12 oranında sandığa gitmeyen seçmen ile de görüşme yapıldı.

Araştırmada; katılımcılara “Genel olarak İzmir’de yaşamaktan ne memnun musunuz?” sorusu yöneltildi. Bu soruya, İzmirliler’in yüzde 61, 8’i memnunum, yüzde 21,4’ü kısmen memnunum yanıtını verdi. Neredeyse 6 İzmirli’den 1’inin mutsuz olduğu saptandı. İntegral’in 2018 yılında yaptığı araştırmada, yüzde 81,2 olarak ölçülen memnuniyet oranının çarpıcı bir değerde gerilediği görülürken; kısmen memnun olanların oranlarındaki yaklaşık yüzde 10’luk artış da dikkat çekti. 5 yıl önce memnun olmayanların oranı yüzde 6,4 iken, bugün yüzde 16,8; kısmen memnun olanların oranı ise yüzde 12,5 iken bugün yüzde 21,4. 

Merkez ilçelerde yaşayan katılımcıların memnuniyetsizliği dış ilçelere göre daha yüksekken; kadınlara göre erkeklerin ve orta yaş grubunun da İzmir’de yaşamaktan daha mutsuz oldukları saptandı. Katılımcıların bu pazar yapılacak genel seçim oy tercihleri baz alındığında ise; 2 AK Parti ve MHP seçmeninden 1’inin; yaklaşık 4 CHP seçmeninden 3’ünün İzmir’de yaşamaktan memnun olduğu tespit edildi. 
 
Genel olarak değerlendirildiğinde, vatandaşın gözünde İzmir’in en yüksek orana sahip sorunu; yüzde 18,9 ile alt yapı kanalizasyon. Bu sorunu; yüzde 16,8 ile ‘çöp ve temizlik, 15,8 gibi yakın bir oranla ‘yol ve kaldırım’ takip etti. ‘Toplu ulaşım/trafik’ sorunları da birlikte ele alındığında oldukça yüksek bir orana sahip. ‘Körfez kokusu/kirliliği’ başlığı 6. genel tablo da 6. sırada yer aldı. 27 farklı başlıkta sorun dile getiren İzmirliler, bu sorunun altını düşük de olsa ‘Balık ölümleri’ ifadesiyle de çizdi. Araştırmaya katılanlara, “İzmir’in sizce en önemli sorunu nedir?” diye sorulduğunda; merkez ilçeler ile dış ilçelerin gündemindeki sorunların yer değiştirmesi göze çarptı. Merkez ilçelerde yaşayanların öne çıkan sorunu çöp ve temizlik oldu. İkinci sırada yol, kaldırım sorunları dile getirilirken; kırsalda yaşayan katılımcıların 4’te 1’i alt yapı ve kanalizasyon sorununu dile getirdi. Toplu ulaşım her iki bölge için de yaklaşık oranlarda saptanırken; su faturalarının yüksekliği ilk kez bu araştırmada dikkat çeken bir orana ulaştı. 

İntegral’in eylül ayında gerçekleştirdiği araştırmanın bu başlığı; 27 farklı sorunu içerdi; sorun olmadığını söyleyen katılımcıların oranı yüzde 7’de kaldı. Araştırmanın bu bölümünde ortaya çıkan en önemli bulgularından biri de merkezi idare politikalarından kaynaklı ekonomik kriz, hayat pahalılığı, işsizlik, mülteci gibi sorunların, toplamda yaklaşık yüzde 10 gibi bir değerle genel tablonun oldukça altlarında yer alması; katılımcıların yüzde 90’ının yerel hizmet alanlarına ilişkin sorunları dile getirmesi oldu. 

“İntegral Kamuoyu Araştırma Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı, Gazeteci Ümit Yaldız; araştırmanın sonuçlarını şu ifadelerle değerlendirdi; “İzmir, düne kadar dünyanın yaşamak istediği 10 kent arasındaydı. Bugüne kadar ortaya yüzde 90’lara varan oranlar ve “mutlu bir kent” çıkıyordu. 2018 araştırmamızla da karşılaştırdığımızda da; İzmir’de yaşamaktan duyulan memnuniyette sert bir düşüş yaşandığını görüyoruz. Mutluluğun, huzurun kenti olarak markalaşmış İzmir’de yaşanan bu dönüşümün nedenlerini iyi irdelemek, meseleyi bir bütün olarak görmek gerekiyor.  Ekonomik krizin, hayat pahalılığının, alım gücünün olağanüstü düşmesinin mutsuzluğu yaratan genel sorunlar olduğunu söylemek nasıl kaçınılmaz ise; araştırma, mutlu kentten mutsuz kente dönüşmeye başlayan İzmir’de, yerel yönetimlerin hizmet performanslarının etkisi olduğunu da gözler önüne seriyor. Kentin siyasi, sosyal ve ekonomik dinamiklerinin, yöneticilerinin; kısacası tüm bileşenlerinin bunun alt yazısını iyi okuması, gerekli önlemleri alması gerekiyor.” dedi.

Körfez kokusu ve su detayı
Yaldız; araştırmanın kamuoyuyla paylaştıkları bu etabında sorunları açık uçlu sorduklarını ve tek yanıt aldıklarını hatırlatarak bir diğer dikkat çeken sonucun; halktan ‘Körfez Kirliliği/Kokusu’ yanıtının elle tutulur ve yüksek bir tonda gelmesi olduğunu belirtti. Ümit Yaldız;  “Son dönemde, İzmir’in siyaset platformlarının da öncelikli tartışma konusu olan ‘koku’ sorunu, halk tarafından ilk kez bu kadar yüksek perdeden ifade edildi. Öte yandan, merkezde birinci sırada çöp ve temizlik ardından yol ve kaldırım geliyor. Dış ilçelerde ise ilk sırada alt yapı sorunları önde. En temel hizmet olan çöp ve temizliğin ilk sırada yer alması şapkayı önümüze koymayı gerektiriyor. Ancak, şunu söylemeliyim ki; bu sorunların baskıladığı ‘koku’ sorunu aslında halkın çok daha fazla gündeminde. Su faturalarının yüksek olmasının önemli bir düzeyde yer bulması da dikkat çekici.” diye konuştu.