''Skimpflasyon'' ve ''Shrinkflasyon''

"Skimpflasyon" ve "shrinkflasyon" kavramları günümüzdeki yüksek enflasyonun sonucu olarak karşımıza çıktı. 4 yıl işletme okudum, 1 yılda işletme yüksek lisans. Bu kavramları ilk kez ünlü ekonomist Mahfi Eğilmez’den öğrenmiş oldum.

Eğilmez hocam, Türkiye'nin yüksek enflasyon çıkmazı sonrası "skimpflasyon" ve "shrinkflasyon" girdabına girdiğini yazmıştı. Skimpflasyonun, üreticinin ürünün kalitesini düşürmesi, shrinkflasyonun ise ürünün gramajının düşürülmesi olarak açıklayan Eğilmez, özellikle gıda ürünlerinde yaşanan bu durumun nihai tüketici için büyük bir sorun teşkil ettiğini belirtiyordu.

Evet gerçekten de çoğumuzun sıkça tanık olduğu gibi 1 kg’lık ürünlerin 700 gram, 500 gramlık ürünlerin 350 gramlık paketlerde satıldığı bir dönemdeyiz. Maliyeti düşürme amacıyla ürünlerin kalitesini de düşürüldüğünü görüyoruz. Buna en güzel örnek de eskiden sırf bakırdan yapılan elektrik kablolarına şimdilerde alüminyum veya demir karıştırılıyor. Bu da iletkenliği düşürüyor tabi. Eskiden 350 gram olan ekmek, bugünlerde 200 grama kadar düşürüldü. Gramaj düşürülmesine rağmen fiyat tersine yükseldi. Bu durumun enflasyon üzerine olumlu etki etmesi beklenirken ne yazık ki etkisi olmuyor.

Enflasyon, günümüzde bütün dünyada dengeleri bozdu. Gelişmiş ülkelerde enflasyonun yüzde 4 çıkması bile yüksek olarak kabul ediliyor. Onlar yüzde 4’e bile alışkın değil, biz alıştık TÜİK’in düşük gösterdiği yüzde 70 li rakamlara.  

TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranları toplumun büyük kesimi tarafından inandırıcı bulunmadı. Özellikle son ayda açıklanan enflasyon oranını AK Parti seçmeni dahil çok kimse gerçekçi bulmuyor. Giyim ve barınmanın yanına yaklaşılamıyor. Çağın gerektirdiği iletişim aracı olan telefon ve bilgi ağı olarak kullanılan İnternet ücretlerine gelen zamlar insanları çıldırtıyor. Geçen yıl 179 liralık olan telefon kontratımın yenilenmesi için bana özel! verilen teklif 400 liradan fazlaydı. Bir yıllık internet 450 lira oldu. Bu cehennem sıcağı diye adlandırılan sıcaklarda suya yüzde 45, elektriğe 38 zam yapılmışken haziran ayı enflasyonunun 1,64; 6 aylık enflasyon da 24,73 açıklanması bana hiç de inandırıcı gelmiyor. Bizim emekli maaşlarına yüzde 19,31 artış yapılmasını ise büyük haksızlık olarak düşünüyorum. Kiraların 10 binli rakamlara ulaşması karşısında asgari ücretin 17 binlerde kalması ise ekonominin düzelme umutlarımı yok ediyor. Kasada ne istenirse ödemeyi kabullenen bir toplum alışkanlığı gelişti. Toplum olarak da birçok mal ve hizmet alırken “Olmazsa da olur” demeyi öğrenemedik. Şu temmuz sıcağında su ve klima kullananlara gelecek faturalara veryansın edecekleri şimdiden görüyor gibiyim.

Ekonominin düzeleceği konusunda umutlarımı kaybetmiş durumdayım.

Karşıyaka’daki 7 yıllık görev sürecinde her kesimi kucaklayan, Karşıyaka’da çok sevilen her duasında Atatürk ve Annesi Zübeyde Hanım’a yer veren, Atatürk ve Cumhuriyet ile ilgili programlar düzenlemekle tanınan Karşıyaka Müftüsü İsa Gürler’in tayininin çıkması dolaysıyla bir veda yemeği verildi. Buruk bir vedaydı. Müftü bey konuşurken 200’e yakın insanın olduğu bir yerde sinek vızıltısı duyulabilecek kadar sessizlik hakimdi. Çok duygulandım. Parmaklarım deklanşörden kayıp durdu hep. Personelin bazılarının göz yaşlarını fotoğraflayamayacak kadar kendimi kaybetmiştim.

Müftülük personelinin organizasyonu ile Hayırsever Niyazi Memur’un Memur Kardeşler Camii sosyal tesislerinde verilen veda yemeğine ben de davet edildim. İlk kez Memur Kardeşler camisine gitmiş oldum. Memur Kardeşler, Karşıyaka’ya muhteşem bir eser kazandırmışlar. Hiçbir masraftan kaçınılmamış. Bana göre Karşıyaka’ya kazandırılan son yılların en muhteşem eseri. Açılışında bulunamamanın eksikliğini hissettim. Ve orada hayırsever Niyazi Memur Bey ile tanışma fırsatını buldum. O mütevazi insanı tanımak, onun gibi hayırseverlerin elini sıkmak değil öpmek gerekiyor. Her zaman söylerim sadece halkımın değil, doğduğum ve doyduğum kente hizmet edenlerin de hizmetkarıyım. 

Vefanın ne kadar önemli olduğunu yemekte bir kez daha fark ettim.

Sonsöz “Sevmesini bilirsek; başkalarına acı vermeyi unuturuz.” F. Nietzsche.