İzmir'in devleri neden yok oldu?

İzmir bir zamanlar…
Türkiye’nin bir numaralı tekstil işletmesi Kula Mensucat’a sahipti.
Kurucusu Sait Çolak’tı
Hacı Ahmet Tatari’nin Taç sanayisi dillere destandı.
Osman Sezik’in Sezak halısı…
Yılmaz Adıgüzel’in Altınyağ’ı, Gırgır süpürgesi…
Melih- Ergun Özakat’ın BMC’si…
Raşit Özsaruhan’ın Metaş’ı…
Aslan Önel’in Raks’ı vardı.

          ***

Çok değil 60-70 yıl öncesi İzmir…
Ünlü sanayici, tüccarların sanki yarış alanıydı.
Rekabeti ünlü, bereketi boldu.
Filibeli Hacı Süleyman Efendi
Alanyalızadeler
Mehmet Necip Kilimci
Eczacı Esad Bey
Şekerci Ali Galip
Uşakizadeler
Alayizade Halim Bey
Osman Akça
Süleyman Ferit Eczacıbaşı
Avni Nuri Meserretçi
Şevket Filibeli
Çolakzadeler
Gallia, Giraud, Avram Gomel aileleri.
İkballer, Kibarlar, Ulukartallar
Piyale ailesi
Bedri Akgerman, Mehmet Karaoğlu, Mücahit Büktaş, Mustafa Komili, Alpaslan Beşikçioğlu, Mazhar Zorlu
Hayrettin Yorgancıoğlu, Karagözoğulları, Tanıklar,  Ahmet Hakkı Balcıoğlu, Şerif Remzi Reyent
Soyer’ler, Bilgin’ler, Düvenci’ler…
İzmir Yün, Yupi tavukçuluk, Kent lastikleri, EGS, Tarişbank, Egebank, Yaşarbank
Ve aklımıza gelmeyip, atladıklarımız…
Her biri markaydı.
Sektörlerindeki sermaye, işgücü, istihdamla bölgenin değil ülke ekonomisinin öncüleriydi.

             ***

Binlerce işçi onların yanında mutlu…
İzmir ekonomik, sosyal, kültürel açıdan eline su dökülmez şehirdi.
Allah uzun ömür versin.
Nazar boncuğu Selçuk Yaşar kaldı.

            ***

Bugünlere bakarsak…
Sonraki kuşağa (oğullar, kızlar, damatlar, torunlar) ne oldu?
Kısa tarihin acımasızlığında savruldular, eridiler.
Dede, babalarının krallıklarını koruyamadılar.
Geriye kimler kaldı?

            ***

İzmir son 30 senedir, hep geriye gitti.
Denizli, Manisa, Aydın, Muğla’nın ardına düştü.

          ***

Eğer İzmir sevdasıyla bir şeyleri sorgulayacaksak…
Aşağıdaki sorulara cevap aramalı.
İzmir’in şirketleri, zirvede durmayı neden beceremedi?

           ***

A-  Kötü talih, kara baht?
B -  Avrupa’da eğitim görmüş, sıkıntı yaşamamış çocukların rehaveti, tembelliği?
C -  Şehre uygulanan hükümet siyasetleri?
D -  Kent yöneticilerinin yetersizliği? 
E-    Hiçbiri?

              ***

Hangisi?

               **************
     
İsimler konusunda Melih Gürsoy, Yaşar Aksoy kitabından yararlanılmıştır