Yavuz geliyor, Yavuz

Karşıyaka Nostalji sayfamızda bu ay, Kuvâ-yi Milliye kahramanı, büyük Karşıyakalı Kenan(OR) bey’in  1936 yılında Yavuz Zırhlısı Bahriye zabiti(Yarbay) rütbesi ile İzmir’e ziyareti esnasında, büyük sevgi duyduğu, ilk kaleciliğini üstlendiği Karşıyaka ile Yavuz Zırhlısı mürettebatı arasında yapılan maçı organize edip, hakemliğini üstlendiğini ilk kez aktaracağız.. Şanlı donanmamızın Gazi kruvazörü Yavuz Zırhlımızın da komutanlığı 1940’ların sonuna kadar Karşıyakalı Kenan bey tarafından yapılmaktaydı. Keyifli okumalar.

1936 yılı… İkinci Dünya Savaşı’na doğru giden bir ülke…

Spor kulüplerinin bu savaşa hazırlıklı olması ve spor kulüplerinin fazla dağılmaması gerektiği sebebiyle, dönemin valisi Fazlı Güleç tarafından şehirdeki spor kulüpleri, belirli şartları sağlayan kulüpler ile birlikte zorunlu olarak birleştirilecek ve Karşıyakamız 1937 yılında Bornovaspor ile birleşerek Yamanlar ismini alacaktı. Bu konu ile ilgili ayrıca bir makale hazırlayacağım.

Askeri vesayetin yoğun olarak hissedildiği bir dönemde, çeşitli askeri takımlar da spor müsabakalarına iştirak ediyorlardı. Bunlardan birisi de Amiral gemimiz Yavuz Zırhlısı ve mürettebatının futbol takımı idi.

“Yavuz geliyor Yavuz, / Denizi yara yara.
Biz düşmanı yeneriz de, / Başını vura vura.
Yavuz geliyor Yavuz, / Denizi aşa aşa.
Askerinle bin yaşa da, / Mustafa Kemal Paşa.”

donanmamızın Gazi kruvazörü, Amiral gemimiz Yavuz Zırhlısının gemi personelinden oluşan futbol takımı vardı ve fırsat buldukça uğradığı limanlarda futbol maçı yapardı. Bu bir gelenekti. Bu gelenek, Almanca ismiyle “Goeben” olan geminin 2 Kasım 1918 tarihinde “Yavuz Sultan Selim” olarak Osmanlı Donanmasına teslim edilmesinden sonra da devam edecekti. Geminin ismi 1930 yılında alınan bir kararla “Yavuz Selim”, 1936 yılında alınan bir kararla da “Yavuz” olacaktı.

1280 kişilik asker ve subay mürettebatıyla futbol takımı olan Yavuz Zırhlısı futbol takımı ilk maçlarında 21 Mayıs 1914’te Fenerbahçe ile 1-1 berabere kalırken, 23 Nisan 1915’te Galatasaray’la yaptığı maçı 4-2 kaybetmişti.

İlk kalecimiz Kenan bey’den daha önceki yazılarımızda ilk kez bahsederek(Aralık 2020), bilinmeyenleri aktarmıştık. Kısaca aktarırsak, 1915’lerden itibaren orduya fiilen katılan Kenan bey, 1922 yılında namağlup ve gol yemeden İstanbul şampiyonu olan Fenerbahçe takımının kalecisidir.

Gazi Mustafa Kemal'in 1922 Temmuz ayında Akşehir'de yaptığı, kritik toplantıda da yer alıyordu. Hatta Mustafa Kemal Paşa’nın Büyük Taarruz kararını aldığı Akşehir’de gizli bir toplantıda komutanları bir araya getirmek amacıyla, 28 Temmuz 1922’de düzenlenen futbol maçı, ülkemizin kaderini değiştiren tarihi bir olaydır.

Atatürk Nutuk’ta bunu, “28 Temmuz 1922 günü öğleden sonra yaptırılan bir futbol maçını görmeleri ileri sürülerek, ordu komutanları ve bir takım kolordu komutanları Akşehir’e çağrıldı. 28/29 Temmuz gecesi, komutanlarla genel olarak saldırı konusunda görüştüm” sözleriyle ifade etmektedir.

İzmir’in kurtuluşu ile birlikte Türk sporunun İzmir’deki öncüsü olan Karşıyakamız, 1922’de Karşıyaka Gençler Birliği adı altında yeniden kurulurken, ilk kalecisi ise milli mücadele kahramanı Kenan bey oluyordu.

İşte o Kenan bey 1940’ların sonuna kadar orduya hizmet etmeye devam etti. Askeri kitapları da bulunan Kenan Or, 1936 yılında Amiral gemimiz Yavuz Zırhlısının subaylarından olup, Karşıyakamız ile yapılacak maçı organize etmişti. Hatta maçın hakemliğini de yapıyordu.

16 Ağustos 1936 tarihinde limanımıza gelen Yavuz kruvazörümüz futbol takımı, Karşıyaka Spor Kulübü ile bir hazırlık maçı yapıyor, hakemliğini Kenan bey’in üstlendiği maçı donanma komutanımız, soyadı Atatürk tarafından verilen Tümamiral Şükrü Okan’ın da izlediği maçta kolordu kumandanı General Mustafa bey, 57. Fırka kumandanı General Rasim bey, filo kumandanı General Fahri bey’in de bulunduğu maç 3-3 berabere tamamlanıyordu.

Yavuz Bandosu halka güzel dakikalar yaşatıyordu. 17:45’te maç başladı.

Hava sıcak olmasına rağmen oldukça kalabalık bir seyirci ile Alsancak stadının bakımı dolayısıyla İzmir Halk Sahası(günümüzde Atatürk Kapalı Spor Salonu)nda yapılan maç çok zevkli geçiyordu.

İlk dakikalarda Karşıyakalılar daha iyi oynadılar 10. Dakikada 1-0 öne geçtiler. İki dakika sonra bir de penaltı kaçıran Karşıyaka, 20. Dakikada Hilmi’nin ayağından 2-0 öne geçtiler.

36.dakikada penaltıdan gol bulan Yavuz takımı, maçı 2-1’e getirdi ve devre böylece sona erdi.

İkinci yarı rüzgarı arkasına alan Yavuz takımı 64. Dakikada yine penaltıdan durumu 2-2’ye getirdi.

Fakat 69.dakikada Karşıyakamız üçüncü golü atarak öne geçti. 3-2.

Bir penaltı daha kaçıran Kaf Sin Kaf, birkaç dakika sonra kalesinde 3.golü gördü ve maç bu suretle tamamlandı. 3-3.

Karşıyakamızın bilinmeyenlerini aktardığımız Karşıyaka Nostalji sayfamızda, 9 Eylül İzmir’in kurtuluşu münasebetiyle bu makaleyi hazırladık. Amiral kruvazörümüz Gazi gemimiz Yavuz Zırhlısının İzmir seyhatinden tarihi bir kesit aktarmaya gayret ettik.

Milli Mücadele kahramanımız Kenan Or bey’in şahsında tüm kahramanlarımızı saygıyla anıyoruz. 

İzmir’imizin emperyalist işgalden kurtuluşunun 99. Yılı kutlu olsun.

Araştırmacı: Bedri Cumhur Doğu