KSK tarihinde Macaristan dostluğu ve rekabeti

Karşıyaka Nostalji sayfamızda bu ay Kaf Sin Kaf’ımızın ilk teknik direktörü Macar Her Zinger’den, 1930’larda görev yapmış Her Jozef Şvenk’ten, 1933 yılında Orta Avrupa’nın en iyi takımlarından kabul edilen Kişpeşt ve yine Macar takımlarından Temaşvar takımlarıyla yapılan maçlardan ve İzmir’e seyahatlerinden bahsedeceğiz. Kişpeşt takımı ile berabere kalan Karşıyakamızın, Temaşvar takımına karşı 4-2 galibiyet elde ettiği maç anılarını aktaracağız. Bu sayımızda kısaca Macaristan ile dostluk ve rekabetimizden bahsedeceğiz. Keyifli okumalar.

Memleketimizde spor hareketleri, Karşıyakamızın 1922’de tekrar faaliyetlerine başlaması örneğinde olduğu gibi hareketlenmişti.
Kentimizde bir çok kulüp kuruldu, bir çoğu faaliyetlerine devam edemiyor olsa da sporun gelişimi için bu çok önemli hareketler 1922-30 yılları arasında gerçekleşti.
Sporda Macar – Türk ilişkileri, Türkiye’de ilk kez Karşıyaka ile başlıyor diyebiliriz.

MACAR ANTRENÖRLER ZİNGER VE ŞVENK
1925 yılında Macar antrenör Her Zinger ile anlaşarak, Türkiye’de ilk kez bir Macar antrenörü kadrosuna katan kulüp olmuştuk.
Ve Antrenör Zinger’in mesaisi sayesinde, 1926 yılı İzmir mıntıka şampiyonluğunu kazanmıştık.
Her Zinger kulübümüz antrenörlüğü sonrasında çeşitli dönemlerde Ankara Gençlerbirliği, Beşiktaş, Yunanistan/Apollon gibi dönemin en güçlü kulüplerinde teknik direktörlük yapmıştı.
Kulübümüzde teknik direktörlük şerefine erişmiş diğer Macar antrenörümüz ise Her Jozef Şvenk’ti.
Antrenör Şvenk, 1930’ların başında Karşıyakamızın başına geçmiş, gençlerimizin yetişmesi için uzunca süre emek sarfetmişti. 1932 yılındaki mesaisi sayesinde Karşıyaka İkinci takımımız(Genç takım) hem şilt şampiyonu hem lig şampiyonu olmuştu.  5 Haziran 1932 yılında ise güçlü rakiplerimizden Fenerbahçe kulübünün antrenörlüğüne transfer olmuştu. 1933 yılında Macaristan’da antrenörlük kursunu birincilikle bitirmiş, kendi söylemiyle “Türk sporuna hizmet için” geri gelmişti. Fenerbahçe’de 3 yıl boyunca teknik direktör olarak başarılar yaşamıştı.

MACAR KULÜPLERİ İLE MAÇLARIMIZ – TEMEŞVAR ATLETİK KULÜBÜ
1926 yılında ilk maçımızı İzmir Muhteliti(Karması) olarak yaptığımız Romen-Macar takımı Temeşvar(Chinezul Timişoara-Kuruluş: 1910) ile başlayan dostluk ve rekabet ortamı, 1930 yılında Genç Macar Muhteliti(Karması) takımı ile devam ediyordu.
1933 yılı Haziran başında Temeşvar Atletik Kulübü(CAM Timişoara –Kuruluş: 1902) takımının turnesi önce Yunanistan/Atina, sonra İzmir olacak şekilde organize edilmişti.
İzmir’de ilk maçını 9 Haziran 1933’te Altay’a karşı oynayan Temeşvar kulübü bu maçtan 7-6 mağlup ayrılıyordu.
İkinci maçlarını iki gün sonra Altınordu ile yaptılar. Altınordu’nun kötü oynadığı bu maçtan 4-1’lik galibiyetle ayrıldılar.
Son maçını Karşıyakamız ile oynayan Temeşvar Atletik Kulübü, bu maçtan 4-2 mağlup ayrılıyordu. Dönemin basın yayın organları Karşıyakamızı bu maçtan sonra tebrik ve takdir ediyorlardı. İlk yarısı 2-2 biten maçın ikinci yarısında 2 gol daha bulan Kaf Sin Kaf, maçı güzel bir oyunla 4-2 kazanıyordu.
Aynı günlerde şehrimizin bir başka misafiri daha vardı… Macaristan’ın ve Orta Avrupa’nın en kuvvetli takımlarından, ilerleyen yıllarda Puşkaş, Bozsik gibi dünyaca ünlü futbolcuları yetiştiren Kişpeşt(Kispest AC – Kuruluş: 1909)…

MACAR KİŞPEŞT TAKIMI
Günümüzde Budapeşte Honved FC olarak bilinen Kişpeşt takımı, erken Cumhuriyet döneminde orta Avrupa’nın en mühim takımlarından birisiydi.
Ferenc Puskás, Sándor Kocsis, József Bozsik ve Zoltán Czibor gibi dünyaca ünlü sporcuları yetiştiren efsanevi Macar kulübü, iki maç yapmak için 1933 Haziran’ında İzmir’imize Frinton vapuru ile teşrif etmişlerdi.
İlk maçını Altay ile yapan Kişpeşt, bu maçta Altay’a karşı tarihi galibiyet alarak 5-1 mağlup etmişti.
Altay bu maçta Göztepe’den Fuat ve Reşat beyleri de takviye olarak almıştı. Ancak mağlubiyeti engelleyemedi.

KARŞIYAKA SPOR KULÜBÜ – KISPEST AC 1909 MAÇI
Altay’ın bu kötü mağlubiyetini nazar-ı dikkate alan Karşıyakamız, Altınordu ve Göztepe’den takviye destek alarak bu kuvvetli rakibe karşı mücadele ediyordu. İzmir’de ikinci maçını Karşıyaka Spor Kulübü ile oynayan Kişpeşt 2-2 beraberlikle sahadan ayrılıyordu.
Saat 18:00’da öncelikle misafir Kişpeşt takımı sahaya çıkıyordu. Tribünlerde Vali Kazım Paşa, Müstahkem Mevki Kumandanı Hüseyin Hüsnü Paşa ve Belediye Reisi Behçet Salih beyler locada buluyorlardı. Binin üzerinde seyirci ile doluydu Alsancak stadyumu.
Karşıyakalı seyircilerin alkışları arasında Kişpeşt takımı kafile reisi Bathory Ferrene’ye güzel bir buket çiçek hediye ediyordu Kaf Sin Kaf’lılar.
Merasimlerden sonra maç başladı. İlk on dakika iki mutlak gol pozisyonunu kalecimiz Sabahattin kurtarıyordu.
Altınordu kalecisi Sabahattin bu maçtan sonra Karşıyaka kalesini, kendi kulübünün kalesi gibi koruduğu için Karşıyaka Spor Kulübü tarafından madalya ile  takdir edilecekti.
31. dakikada Kişpeşt ilk golünü attı ve ilk yarı bu skorla tamamlandı. 0-1

İKİNCİ YARI
58.dakikada Fuat Göztepe ile başlayan akın, Muzaffere ve oradan da Cihata kısa paslarla geldi. Cihat müsait pozisyonda şutunu çekti ve takımımıza beraberliği getiren golü yaptı. 1-1
75. dakikada akınlarını artıran Macar takımı, sol açıktan gelerek ikinci golü ile öne geçti. 1-2
Bu golden 4 dakika sonra hakem bir frikik verdi. Fuat Göztepe bu frikiği güzel bir plase ile kullandı top kaleciden Halil Ağabey’in önüne düştü, Halil Ağabey bu golü yaparak maçı beraberliğe getirdi. 2-2
Maç bu gol ile berabere tamamlandı. Taraftarlar yeşil-kırmızılıları omuzları üstünde kutlayarak sahadan yolladılar.
Macar Kişpeşt takımı bir sonraki maçını iki gün sonra çok kalabalık bir seyirci önünde İzmir muhteliti(karması) ile yaptı. Bu karma kaleci Sabahattin(Altınordu) hariç Altay ve Karşıyakalıydı.
Bu maçta başarılı oyun oynayan karmamız Şükrü’nün ikinci yarı attığı gol ile 1-0 kazanarak Macar takımını uğurlamıştı.
Mıntıka maçlarının olmadığı dönemlerde, milli küme henüz yokken çeşitli ecnebi takımlar şehrimize seyahatlerle sık sık uğramışlar. Makalede aktardığımız iki antrenör ülkemize önemli bir futbol kültürü mirası bırakmışlar.
Yüzlerce yıllık dostluğumuzun nişaneleri arasına koyabileceğimiz siz okuyucularımıza aktarmaya çalıştığımız bu spor hareketleri, şehrimiz için de kulübümüz için de ilkleri barındırıyor.
KafSinKaf’ın bilinmeyenlerini ve sürprizlerimizi sizlere Karşıyaka Haber Gazetesi sütunlarından aktarmaya devam edeceğiz.

Karşıyaka Aşk! Bir Kara Sevda! Karşıyaka Bir Tutkudur!
(Araştırma: Bedri Cumhur Doğu)