Konuşan Karşıyaka fotoğrafları - Karesi Mıntıkası Şampiyonu İzmir'de

Karşıyaka Nostalji sayfamızda bu ay Karşıyaka Spor Kulübü fotoğraf koleksiyonuma yeni kattığım, çok önemli bir Karşıyaka fotoğrafı konuşacak. 1925 yılı Temmuz ayı sonunda aniden şehrimize gelen Karesi şampiyonu Balıkesir Türk İdman Birliği takımı ile maçımız ve maç öncesi kulüp başkanımız ve kurucularımızdan Fikri Altay bey tarafından misafirlere sunulan çiçek buketi, maç önü ve sonundaki misafirperverliğimizi, maçın detaylarını ve aynı fotoğrafta kurucularımızdan Zühtü Işıl ve Suat Karşıyaka’nın da nadir görüntülerini aktaracağız. Keyifli okumalar.

Karşıyaka Spor Kulübü tarihini ilmek ilmek araştırmaya devam ediyoruz. Bu araştırmamızda İzmir’de Türk sporunun kurucularından Kaf Sin Kaf’ımızın Karesi mıntıkasından ansızın gelen sporcu misafirlerini aktaracağız.

Karşıyaka Spor Kulübü fotoğraf koleksiyonuma yeni kattığım bir fotoğrafı daha önce benzer çekimini farklı bir fotoğrafçı açısından görmüştüm.
Kıymetli Prof.Dr.Yavuz Çorapçıoğlu hocamız bu ilk fotoğrafı bana yolladığında çok sevinmiş ve şaşırmıştım.
Kulübümüzün kurucu kadrosundan Kadızade Zühtü Işıl ve Fikri Altay beyler fotoğrafta ilk dikkat çeken kişilerdi. İzmir’de kurtuluş sonrası Karşıyaka Gençler Birliği ve sonrasında Kaf Sin Kaf’ın kurucu futbolcuları ilk milli sporcumuz Vahyi, Arap İsmail, Halil Ağabey, Mamako Saim gibi isimleri fotoğrafta görünce açıkçası kıskanmıştım.
Aradan birkaç ay geçtikten sonra bir müzayedede satın aldığım fotoğraf gerçekten heyecan duymama sebep oldu.
Almış olduğum fotoğrafta 1912’de Omiros tarlasında başkaldıran futbolculardan, daha sonra çeşitli dönemlerde yöneticilikte yapacak olan,  Suat Karşıyaka’yı tanımladım.
Daha önce Sn. Yaşar Aksoy’un kitabında bir fotoğrafını tanımladığı Suat Karşıyaka, artık Konuşan Karşıyaka Fotoğrafları’nda yerini alıyordu.
Maça dönersek, maçın hikayesini çeşitli gazetelerden de aktarımlar yaptığımı ancak büyük oranda kurucularımızdan ve aynı zamanda dönemin spor yazarlarından Cemal Ahmed Umar bey efendinin kaleminden aktardığımı özellikle bildirmek istiyorum. 
Ayrıca maçın enteresan bir hikayesi de Devlet Arşivlerinde, Balıkesirliler tarafından Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Hamdullah Suphi (Tanrıöver) bey’e, Karşıyaka Spor Kulübü ile maç yapmak için İzmir’e gitmek için izin talep telgrafı çekmesi oluyordu.
Bu belgeyi de Karşıyaka Spor Kulübü ve Türkiye spor tarihine saygıyla sunuyorum.

1922 yılında resmen kurulan günümüzde Türkiye Futbol Federasyonu olarak bildiğimiz Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı, ülkemizde futbolu mıntıkalara ayırmış ve her mıntıka kendi liginde mücadeleye devam etmişti.
İstanbul, İzmir, Ankara, Trabzon, Konya gibi bölgelere ayrılan bu mıntıkalarda şampiyonlar belirli tarihlerde Türkiye Futbol Birinciliği adı altında final maçları ile Türkiye şampiyonunu çıkartmaktaydı.
Karesi mıntıkası da başlı başına Balıkesir ve çevresi futbol kulüplerinin mücadele ettiği lig olarak Türkiye’de sporun ihya edildiği ilk yıllarda öne çıkmıştı.
Eylül 1924 tarihinde Ankara’da düzenlenen Türkiye Futbol Birinciliği müsabakalarında Karesi mıntıkasını temsilen şampiyon Balıkesir Türk İdman Birliği takımı bulunmaktaydı.
İşte o Karesi mıntıkası şampiyonu Balıkesir Türk İdman Birliği, Temmuz 1925 tarihinde ansızın şehrimize, Karşıyakamıza bir maç yapmak için gelmişti.
Karesi şampiyonunun forma renkleri kulübümüz renkleri gibi yeşil – kırmızı idi.
Kulübümüzün misafirperverliğinin ön plana çıktığı bu maç öncesi, aynı renklere sahip olmamızdan dolayı formamızı kırmızı forma - yakaları yeşil olarak düzenleyip, maça çıkmadan evvel kulüp başkanımız ve aynı zamanda Karşıyaka Belediye Başkanı Fikri Altay tarafından buket çiçekle misafirlerimize hoş geldin diyerek Karşıyaka gençliğinin saygı ve misafirperverliğini gösteriyorduk.
Renkdaş olmamızda muhtemelen Karşıyakamızın Türk sporculuğunun İzmir’deki öncülüğünün sebep olduğunu düşünsem de bu konuda yeteri kadar kaynak bulamadım.
Ancak yeşil – kırmızı formalı, ansızın İzmir’e Karşıyaka ile maç yapmaya gelen Balıkesirlilerin kuvvetle muhtemel Karşıyaka’ya karşı sempatisi mevcuttu.
İzmir’imizi işgalden kurtaran kahramanlardan Fahreddin Altay Paşa’da her zaman olduğu gibi maçı izleyenler arasındaydı.
Maç baştan sona Karşıyaka’nın üstünlüğü ile geçiyordu. Kadromuzda daha önceki yazılarımda da aktardığım dost kulübümüz İkiçeşmelik Yıldız Spor’dan transfer edilen iki futbolcumuz bulunuyordu.
Araştırmamda taramalarım sırasında bir gazete haricinde diğer tüm gazeteler ve Cemal Ahmed Umar bey’de maçın 6-1 Karşıyaka lehine tamamlandığını, o bir gazetenin ise atılan bir golün geçerli olmadığını bildirdiğini aktaralım.
Maçtan sonra tabii ki kutsal topraklara gitmemek olmaz. Balıkesirli sporcuları Karşıyaka’da misafir ettiğimizi aktarıyor dönem gazeteleri.
Sizleri Karşıyaka Nostalji sayfamızda Osmanlıca’dan çevirip derlediğim, maçın hikayesine götürüyorum.

Aktardığım bu araştırmaların hepsi kaynaklı, belgeli, ispatlı ve senetli olmasından dolayı Karşıyaka Spor Kulübü açısından büyük önem arz ediyor.
Şunu da söylemeden edemeyeceğim, akademik tarihçiliğin kurucusu olan Leopold von Ranke (1795- 1886)’nin verdiği bir konferans çok beğenilir ve dinleyiciler tarafından uzun süre ayakta alkışlanır. O ise, büyük bir tevazu içinde, “Bayanlar, baylar beni alkışlamayın. Çünkü bunları ben söylemiyorum, “belgeler” söylüyor” der.
Çünkü belge yoksa tarihte yoktur. Er ya da geç ortaya çıkacaktır.
“Övünmek gibi olmasın, Biz Karşıyakalıyız!“

BALIKESİR SPORCULARI GELİYOR

Karşıyaka ile bir maç yapmak üzere Karesi mıntıkası şampiyonu Türk İdman Birliği’nin 22 sporcusu bugün İzmir’e müteveccihen(doğru) hareket ettiler.

BALIKESİR SPORCULARI GELDİ

Karesi mıntıkası futbol şampiyonu Türk İdman Birliği’ne mensup yirmi iki sporcu dün akşam ansızın şehrimize gelmiştir ve Karşıyakalılara misafir olmuşlardır.
Misafirlerimiz bu gün saat altı buçuk (18:30) veyahut yedi’de (19:00) Karşıyaka takımıyla Punta(Alsancak)’da bir maç yapacaklardır.
Misafirlerimize “Beyân-ı hoş-âmedî” eyleriz.(Eski tabirde “Hoşgeldiniz”)
Bugün Punta’da idman sahasında Karesi mıntıkası şampiyonu Türk İdman Birliği ile Karşıyaka arasında heyecanlı futbol müsabakası icra edilecektir.
Karşıyaka Spor Kulübü’nün daveti üzerine Perşembe günü Karesi şampiyonu İdman Birliği futbol takımı gelmiş, Cuma günü ise ansızın olan müsabaka için epeyce seyirci Punta stadını doldurmuşlardı. Seyirciler miyanında(arasında) Fahreddin Paşa’da vardı.
Çok heyecanlı oldu neticede bire karşı altı ile (6-1) Karşıyakalılar galip geldiler.
Pek ansızın şehrimize teşrif eden Karesi mıntıkası şampiyonu Türk İdman Birliği sporcuları ile Karşıyakalılar Cuma günü bir futbol müsabakası yaptılar.

BALIKESİR – KARŞIYAKA MAÇI

Balıkesir takımı: Raşid, Emin, Hidayet, Refik, Nazmi, Ferid, Aziz, İsmail, İrfan, Ahmed, İdris.
Karşıyaka takımı: Remzi, İsmail, Ali, Vahyi, Saim, Bedii, Osman, Halil, Celil, Orhan, Necati beyler.
Karşıyaka’da İkiçeşmelik Yıldız kulübünden iltihak(katılan,transfer olan) eden Remzi ve Orhan beyler ilk defa olarak takımda görünüyorlar. İstanbul’da bulunan kıymetli muavin(orta saha) Sezai yerine de Bedii ikame edilmişti. Vapur Ali’de sağ müdafii(defans) mevkinde bulunuyordu.
Misafirlerimizin böyle ani olarak vürudlarından(gelişlerinden) İzmir sporcularının haberdar olmaması kendilerine karşı istenildiği gibi bir istikbal merasimi yapılamamasını intaç etmiştir(sonuçlandırmıştır). Hatta yapılacak oyunu seyretmek için (esasen sıcaklar dolayısıyla) sahada bir kalabalık bile mevcud değildi.
Saat yedide (19:00) (Karşıyaka)İdman Ocağı’ndan Said beyin idaresi altında Balıkesir Türk İdman Birliği – Karşıyaka müsabakası başladı.
Misafirlerimiz sahaya çıkarken şiddetli suretde alkışlandılar. Karşıyaka Kulübü reisi(başkanı) Fikri (Altay) bey tarafından kendilerine güzel bir buket takdim edildi.
İki taraf formasında kırmızı – yeşil olması hasebiyle Karşıyakalılar düz kırmızı, yalnız yakası yeşil forma ile sahaya çıkmışlardı.
İlk atak Balıkesirlilerden oldu. Sonrasında Karşıyaka’dan Celil’in uzaktan çektiği şutu kaleci elinden kaçırdı Necati bu suretle 4.dakikada ilk sayıyı yaptı. 1-0
30.dakikada Saim beyin sol açığa uzun bir pası sonrası Osman güzel bir şutla ikinci sayıyı yaptı. 2-0
Birinci devrede Karşıyakalılar iyi bir oyun göstererek iki sayı temin ettiler.2-0
İkinci yarı Vapur Ali sağ açığa geçiyordu. 62.dakikada Saim beyin güzel bir akınıyla kaleye sokularak sert bir şutla üçüncü sayıyı kaydetti.3-0
75. dakikada İsmail beyin kullandığı bir frikiki alan Orhan güzel bir vuruşla dördüncü golü yaptı.4-0
79.dakikada korner kullanan Ali beyin ortasından beşinci gol geldi.5-0
81.dakikada Halil Ağabey kalecinin ayakları arasından altıncı golü yaptı.6-0
Vahyi beyin kaleciye verdiği yanlış bir pas dolayısıyla hem bir gol kaybedilmiş ve maç bu suretle tamamlanmıştır.6-1
Balıkesirliler kendilerinden kuvvetli olan Karşıyaka takımı karşısında hiç yorulmadan kalelerini müdafaa etmişler ve bu suretle Karşıyakalılara daha fazla sayı yapma imkanı vermemişlerdir.
Oyundan sonra her iki takım birbirini selamlayarak beraberce Karşıyaka’ya gitmişlerdir.

BALIKESİR SPORCULARI GİTTİ
Yirmi iki sporcudan mürekkeb olan(oluşan) Balıkesirli misafirlerimiz bu günkü ekspresle Balıkesir’e hareket etmişlerdir.

Araştırmacı : Bedri Cumhur Doğu