Karşıyaka İdman Ocağı - Karşıyaka'nın gençleri

Karşıyaka Nostalji sayfamızda bu ay yine karanlıkları aydınlatmaya çalışacağız. Kaf Sin Kaf’ın kuruluş aşamasında büyük önemi olan ve büyük değer katmış olan Karşıyaka İdman Ocağı ve İdman Ocağı’mızın organize etmiş olduğu spor bayramını, Eskişehir’de düzenlenecek 1924 Paris Olimpiyatları seçmeleri için İzmir şehrini nasıl ayağa kaldırdığını anlatacağız. Dönem gazetelerinde Omiros Tarlası hakkında yine ilk defa “tarla” olarak bahsediliyor bunu da tarihe not olarak düşeceğiz. O dönem de sahamız düzgün değil, kurucularımızdan Karşıyaka Belediye Başkanı Fikri Altay’dan sahanın yapımı için destek bekleniyor. Keyifli okumalar.

Karşıyaka Spor Kulübü tarihinin bilinmeyenleri, tüm kaynakları ve belgeleri ile ilk kez aktaracağımız bir eser hazırlamak için çalışmaları başlattık. Öncelikle, amatör bir ruhla yapacağımız bu çalışma süresince, eserimize her türlü desteği veren Karşıyaka Haber Gazetesi ailesine teşekkürlerim sunuyorum.  
Karşıyaka Spor Kulübü tarihine baktığımızda, sportif anlamda 1912’de Türk gençlerinin İzmir’de, adaletsizlik ve işgale karşı oluşumlarda, genellikle Karşıyaka gençlerinin ön plana çıktığını görüyoruz.
Karşıyaka Spor Kulübü tarihini üç döneme ayırır isek;
İlk dönem, Süreyya bey, Râşid bey, Zühtü bey, Örnekköylü Hüseyin bey, Çakır Kemal beyler gibi gençlerin oluşturduğu kulübümüzün “zeytin fidanı”nın dikildiği dönem.
Karşıyaka Türk Mümarese-i Bedeniyye Terakki Kulübü adında filizleniyordu.
İkinci dönem ise 9 Eylül 1922 İzmir’in Kurtuluşu sonrası tüm Türkiye’de ve İzmir’de başlatılan spor hareketleri ve gençliğin spora yönelişi sonucu Karşıyaka’da kurulan iki kulüp… 
Bu kulüplerden ilki Karşıyaka Gençler Birliği namında kurulup, 1912’de zeytin fidanını diken kurucularımızın oluşturduğu, Kurtuluş sonrası kurucu kadrolarımız tarafından İzmir’de yeniden kurulan Karşıyaka Gençler Birliği’dir.  
İkinci kulübümüz ise Karşıyaka İdman Ocağı namında kurulup, ibtidai okullarda okuyan yani ilköğretim seviyesindeki çocuk ve gençlerin kurduğu bu kulüp, 1927 sezonu sonuna kadar İzmir Mıntıkasında(liglerinde) yer alıyordu.
Oyuncularının çoğu 1925 yılında Karşıyaka Spor Kulübü adını almış olan Karşıyaka Gençler Birliği kulübüne geçiyordu. Hepsi beraber Karşıyaka Spor Kulübü’nü oluşturuyordu. Bu dönem ise üçüncü dönemi oluşturuyordu.
Yani Gençler Birliği’nin kurucu futbolcuları Vahyi bey, Nevzad bey, Halil ağabey, İsmail bey, Saim bey, Kenan bey, Malik bey gibi büyüklerin yanında, Ziya bey, Mithat bey, Faik bey gibi küçükler de sahaya çıkmaya başlıyordu.
Bu makalemizde kıymetli Karşıyakalılara ve İzmir sporunu seven, yeni bilgiler öğrenmek isteyen okuyuculara Karşıyaka İdman Ocağı kulübümüzün oragnizasyonu bir turnuvadan bahsedeceğim.

KARŞIYAKA İDMAN OCAĞI VE MERHUM “KERESTECİ” ZİYA

Karşıyaka İdman Ocağı; İzmir spor tarihinde, 1924 senesi başlarında çok önemli bir rol üstleniyordu. İzmir’de 1923 sonları 1924 başlarında resmi olmayan yeni kulüpler kuruluyordu.
Özellikle şehrin merkezi konumundaki İkiçeşmelik, Eşrefpaşa’da  Altınay , Hilal Terbiye-i Bedeniyye, İkiçeşmelik Yıldız, Sakarya gibi kulüpler kurulmuştu.
İdman Ocağı ise, yeni kurulan bir devletin gençlerinin ve çocuklarının spora yönelmesinde, semtimizde bir çatı rolü üstleniyordu.
Karşıyaka Spor Kulübü’nün 1935’lere kadar iskeletini bu gençlerin oluşturduklarını evvela burada belirtelim.
Bu gençlerden en önemlilerinden birisi ise, Keresteci lakabı ile bilinen merhum Ziya Köknar beydir.
Ziya bey, İdman Ocağı’nın kurucu futbolcularından olması yanı sıra, İzmir’de ilk kez kurulan Harley Davidson Motor kulüplerinin kurucusudur.
Ziya bey, 1925 sonrası ise Karşıyaka Spor Kulübü Merhum Râşid takımlarında görev almaya başlamıştı. 1930’lara kadar kulübümüzde görev yapmıştı.
Gelelim 1924 yılında Karşıyaka İdman Ocağı’nın organize ettiği spor bayramına ve önemine.
İkiçeşmelik’te kurulan Yıldız Spor Kulübü 1924 başlarında henüz kurulmuştu. Genel Kaptanları(katip-i umumi) Sıdki bey ile İdman Ocağı yöneticileri şehirde şimdiye kadar hiç olmamış bir dayanışmayı ve birlikteliği ortaya koymak için, hem de Altay , Altınordu, Karşıyaka Gençler Birliği gibi büyükleri varken, bir spor bayramı/turnuva tertip ettiler.
Karşıyaka İdman Ocağı fitilin ateşini yaktı ve İkiçeşmelik Yıldız Spor Kulübü’de bu dayanışmayı göstermek için destekledi.

İKİÇEŞMELİK YILDIZ KULÜBÜ VE OMİROS TARLASI

İkiçeşmelik Yıldız Spor kafilesi bir öğle vapuruyla “Karşı” Yaka’ya geçtiler ve Osmanpaşa Camii yanındaki “TARLA”da bir maç düzenlediler.
Burada “tarla” yazısını özellikle büyük harflerle yazdım.
Karşıyaka tarihini değiştirdiğimiz, yeni keşfettiğimiz gazete küpürlerinde 1914 sonunda burasının adı “Osmanpaşa Camii yanındaki meydanlık” olarak geçiyordu.
Tabi o dönem camiamızın çok bilenleri “burada tarla falan yok” demişlerdi.
Ancak görüyoruz ki burada bir “TARLA” varmış.
Hatta bu tarlanın gençlerin spor yapmasına daha fazla imkan sağlaması açısından kurucularımızdan Belediye Başkanı Fikri (Altay) bey tarafından yenilenmesi dönemin gazetecisi Karşıyakalı Hafız bey
tarafından istenmiş.
Bu Karşıyaka tarihi için çok önemli keşifler. Hazırladığımız kitabımızda kaynakları ile aktaracağımız bu bilgi ve belgeler, Karşıyaka tarihi ile ilgili bu detaylar, bu sütunlarda tarihe not olarak düşülsün istiyorum.
Karşıyaka İdman Ocağı’na dönersek, organize edilen turnuvada, sadece futbol değil Atletizm sporcuları çoğunluklu bir turnuva ile yani tüm İzmir sporcuları davet edilmişti.
Turnuvanın enteresan tarafı ise; 1924 yılında Paris’te düzenlenecek Olimpiyatlara katılacak Atletlerin seçimi, bu turnuvada oluyordu.
Karşıyaka İdman Ocağı’nın Punta İdman Sahası (Alsancak Stadı)nda düzenlemiş olduğu turnuvada,
1924 Paris Olimpiyatları kafilesinde tek İzmir’li atlet Altınordu’lu Said (Odyak) bey bu turnuva sonucunda seçilmiştir.
Bunların dışında turnuvada futbol maçları da olacaktı.
İzmir’in köklü İtalyan takımlarından Garibaldi, İkiçeşmelik Yıldız Spor Kulübü ve Hilal Terbiye-i Bedeniyye Kulübü arasında olacaktı.
Turnuva sonunda hasılat, giderlerin düşülmesiyle beraber iki kardeş kulüp tarafından paylaşılıyordu.
Sizleri dönemin basın yayın organlarında aktarılan şekilde, transkripsiyonu sadeleştirerek aktarıyorum.
Keyifli okumalar.

KARŞIYAKA’DA SAMİMİ BİR GÜN
Bu Cuma Karşıyaka müstesna bir gün geçirdi.
Malumdur ki kulüplerin nizamnamelerinde Maksad-ı Teşkil(Kuruluş amacı) gençlerin aralarındaki tesanüd-i  takviye(dayanışmaya destek) diye bir madde konulur. İşte ben bu maddeyi fevkalade faal ki bu Cuma müşahade ettim.
Hem öyle bir tesanüd(dayanışma)ki şimdiye kadar hiç iki kulüp birbirlerine izhar etmemişlerdir.(belli etmemişlerdir.)
İkiçeşmelik Yıldız Spor Kulübü, İdman Ocağı’nın davetine icabet ederek öğle vapuruyla müctemâi(derli-toplu şekilde) teşrif ettiler.
Ve İdman Ocağı kardeşleriyle Karşıyaka’da Osmanpaşa Camii civarındaki  (TARLA)’da saat bir buçukta, İdman Ocağı’ndan Mustafa bey’in hakemliğiyle oyuna başladılar.
Her iki takım hakkında takdirat ve sitayişleri (başarı ve övgülere) sahib-i ihtisaslara(uzmanlık sahibi
olan kişilere) tebrik eder yalnız şu kadar diyebilirim ki: Her iki kulübün yeni yetişmiş mübtedi(ilkokul talebesi)  fakat heveskâr oyuncularından istikbal için ümitler beslenebilir.
Oyun bire karşı bir sayı ile müsavi (berabere, eşit) kalındı.
Umum (Genellikle) Yıldız Spor Kulübü oyuncuları bilhassa (özellikle) katip-i umumileri (genel kaptanları) Sıdkı bey’den gördüğümüz samimiyete teşekkür ederiz ve sözlerime nihayet vermeden evvel Karşıyaka gençlerinin hamisi (gözeteni, kollayanı) ve her fırsat düştükçe lütfunu esirgemeyen Belediye reisi muhterem Fikri bey Efendi’den gençlere lazım olan bir fenni(sağlıklı) sahanın teminini gençlik namına rica ederim.
Karşıyaka’lı Hafız.(Gazeteci-yazar)

KARŞIYAKA İDMAN OCAĞI – GARİBALDİ
Önümüzdeki Cuma günü Karşıyaka İdman Ocağı bir spor bayramı tertip etmiştir. Atletik müsabakalar, bahriye ve halat çekişmesi ile İdman Ocağı – Garibaldi futbol maçı da vardır. Sporculara iyi bir gün hazırladıklarından İdman Ocağı heyet-i idaresini tebrik ederim.
Eskişehir’e Gidecek Sporcular
Cuma günü saat:
13:00 – 1500 metre mukavemet koşusu
13:20 – İrtifai Uzun atlama
14:00 – Disk atma
14:30 – 100 Metre Sürat Koşusu
15:00 – Gülle atma
15:30 – 400 Metre Sürat / Mukavemet koşusu
Pazar günü saat:
13:00 – 400 Metre Koşusu
13:15 – Üç Adım Uzun Atlama
13:40 – 1500 Metre Mukavemet Koşusu
14:00 – Uzun Atlama
14:30 – 200 Metre Sürat Koşusu
15:00 – İzmir Muhtelit Bayrak Takımı Tecriyesi
15:30 – Muhtelit takımı egzersizi

Bu Cuma günü Karşıyaka İdman Ocağı’nın ve Yıldız Spor Kulübü’nün tertip ettiği iyi bir programla cereyan edecek müsamere, İzmir sporcularının tefrikinde amil(seçiminde ayırt edici) olacaktır.
Müsamere(turnuva), mıntıkadan tayin olunan azalarla(üyelerle), İdman Ocağı heyet-i tertibiyesi(hazırlayan heyet) tarafından itina ile tanzim olunmuştur(düzenlenmiştir).
İdman Ocağı – Garibaldi futbol müsabakası heyecanla takibe layıktır.
Dünkü nüshamızda Garibaldi’nin tekzibine rağmen müsabakanın olacağı muhakkaktır. Bundan sonra Yıldız – Hilal Birinci Futbol Takımları çarpışacaklardır.
Bu Cuma günü Karşıyaka İdman Ocağı ve Yıldız Spor Kulübü’nün müştereken(ortaklaşa) tertib ettikleri(düzenledikleri) müsabakalar Eskişehir için tefrik olunacak(seçilecek) atletleri de az çok herkesin gözü önüne koyacaktır.
Bu nokta-yı nazardan(görüşe göre) yarışlar fazla bir ehemmiyete haizdir(önemlidir).
Fakat saha yarışlara pek müsait değildi.
100 metre sürat yarışında birinci 14 saniye elde etti. Çok fena…
400 metre ne ölçülmüştü ne de kronometre tutuldu. Uzun atlama 0,65 metre gibi gayrı kâfi(yeterli olmayan) bir derecede, irtifai atlama(yüksek atlama) yarıda kaldı.
Yegane(tek) muntazam yarış 1500 metre oldu.
Birinci Altınordu’dan Sait bey, ikinci Altay’dan Sami beyler. İkisi de hakiki ve temiz koştular. Elde edilen rekor iyidir.
İdman Ocağı – Garibaldi
Maç hararetle devam etti. Garibaldi’nin solu, İdman Ocağı’nın müdafisinin(defansının) solu mükemmeldi. İdman Ocağı bu defa kuvvetli ve mütesanid(dayanıklı) görünüyordu.
Garibaldi ise eski gücünde değil, daha zayıf olarak müsabakaya giriyordu. İdman Ocağı’nın akınları şedid(şiddetli), Garibaldi’nin tehlikeli idi.
Birinci partide İdman Ocağı’nın bir golüne mukabil(karşılık) beraberliği temin etmek üzere Garibaldi’nin bütün gayreti akimdi(neticesizdi).
Yalnız oyunun son dakikasında İdman Ocağı aleyhine penaltı cezası verildi. Ve cezanın vuruşu gole tahvil edince(dönüşünce) oyun beraberlikle nihayetlendi.
Yıldız – Hilal maçını ise Yıldız takımı penaltıdan bulduğu bir gol ile kazanıyordu.
MÜSAMERE NETİCESİ
Geçen hafta Cuma günü Karşıyaka İdman Ocağı ile İkiçeşmelik Yıldız Kulübleri menfaatine Punta’da İdman meydanında verilen müsamereden 9460 kuruş hasılat olmuş, 3421 kuruşu masraf ve hediyelere, sarf edilerek mütebaki 6040 kuruş iki kulüp arasında taksim olunmuştur.

Araştırmacı : Bedri Cumhur Doğu