Ay-Yıldız Meselesi & İsmet Paşa’nın Karşıyaka Spor Kulübü Ziyareti

Spor kulüpleri için ülkesinin kurucularının ziyaretleri elbette ki çok önemli ve değerlidir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kulübümüzü iki defa ziyareti ile şereflendirmesi, Türkiye’de başka hiçbir kulübe nasip olmayan bir hatıradır.

Bildiğiniz üzere 1926 yılı Kaf Sin Kaf için çok önemli bir yıldır. 13 Ekim 1925 tarihinde, Atatürk’ün kulübümüzü ilk ziyaretinde şeref defterimize buyurdukları:

“Karşıyaka Spor Kulübünde karşı karşıya bulunduğum gençlik iftihar’a çok şayandır. Bu gençlik muvacehesinde istikbalin kuvvet-i saadeti ne bariz görülmektedir.” Sözlerinden tam altı ay sonra, 9 Nisan 1926’da İzmir ligi final maçında, Altınordu'yu
2-0 yenerek, iki senedir şampiyon olan Altay kulübünden sonra İzmir’deki ilk şampiyonluğunu almıştır.

Haziran ayının sonunda ise, Gazi Paşa’ya yapılması planlanan suikastı açığa çıkarılmış, 24 Haziran 1926 tarihinde Gazi Paşa güvenilir semt olarak gördüğü Karşıyaka’ya gelmiştir. Ve Karşıyaka Spor Kulübü’nü ikinci kez şereflendirmiştir.

TARİHE NOT: ARMAYA İLAVE EDİLEN AY-YILDIZ MESELESİ

Semtimizde bu ziyaret münasebeti ile çeşitli anma etkinlikleri ile her sene kutlanmakta olduğunu biliyorsunuz. Ancak bu sene Karşıyaka Belediyesi himayesinde gerçekleşerek, büyük bir organizasyona döndüğü için mutlu ve sevinçliyim. Kulübümüz efsanelerinden Semra Aksu adına açılan Atletizm Parkı gibi nice faaliyetlerde bulunmasını arzu ediyorum belediyemizin. Belediye Başkanımız Sn. Cemil Tugay’ın Kaf Sin Kaf’ı düşünerek çalıştığını hem görüyor, hem de bundan dolayı mutlu oluyorum.

Ancak itiraz edeceğim bir konu var.

Bu organizasyon tanıtımlarında gördüğüm kadarı ile Atatürk’ün Karşıyaka’ya armasında “Ay-Yıldız” kullanma hakkının verildiği yıl olarak anlatılması ve bunu bir takım rivayetlerle sunması.

Bu iddia yakın zamanlardan beri ortaya atılır, dile getirilirdi. İlk kez kurumsal anlamda bu seviyede dile getirilmiş oldu.

Bildiğiniz üzere, üç yılı aşkın süredir Karşıyaka Spor Kulübü’nün kuruluş ve erken Cumhuriyet dönemi faaliyetlerini ve hatta II. Meşrutiyet’ten erken Cumhuriyet dönemine kadar olan İzmir’in spor tarihini araştırmaktayım. Tarihçi değilim, kendimi “araştırmacı” olarak nitelendirebilirim.

Her ne kadar yolun henüz başında da olsam, kulübümüze ve kent tarihimize ait bilinmeyen bir çok şeyi ortaya çıkarttığım için mutluluk duyuyorum.

Bugüne kadar yapmış olduğum araştırmalara bakarsanız, tüm bu araştırmalar, belgeli, kaynaklı ve mesnetlidir.

Çünkü tarih yazımı belgesiz ve kaynaksız olmaz. Eğitimim her ne kadar başka bir lisans eğitimi olsa da, tarihe olan sevgim ve saygım kuşkusuz akademik metodolojiye uygun yazılar yazmama vesile oluyor.

Bu vesile ile Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki kıymetli araştırmacı, tarihçi ve akademisyen hocalarımızla “Spor Tarihi Araştırmaları Derneği” isminde bir de dernek kurduk ve yakın zamanda Türkiye’ye faaliyetlerimizi duyuracağız.

Bunları anlatmamdaki amaç şudur ki; Karşıyaka Belediyesi tarafından yapılan “Ay-Yıldız” taşıma hakkının verilmesi mevzusu hatalıdır.

Hem hatalıdır, hem de anakroniktir.

Koskoca Karşıyaka Belediyesi tarihi bir organizasyonda böylesine bir hata yapmış olabileceğini düşününce ve tarihi gerçekliği olmayan bir olayın, böylesine saygın ve hem tarihe hem de değerlere saygılı bir kurum tarafından deklare edilmesini ise, niçin yapıldığını tahmin etsem de, yorum yapmak istemiyorum.  

Atatürk bu ülkenin yapı taşıdır. Kulübümüzün kuruluş felsefesidir. Bu ülkedeki tüm faaliyetler, O’nun üstün zekası ve gayretleriyle mümkün olmuştur.

Ancak, Karşıyaka Spor Kulübü “Ay-Yıldız” taşıma hakkını 24 Haziran 1926 tarihinde almamıştır.

Bu gerçeği haykırmak, tarihe ve Atatürk’e olan saygı gereğidir. Yoksa her önüne gelen, istediği gibi tarih yazar ve işin içinden çıkılamaz.

22 Nisan 1925 tarihinde, Karşıyaka Gençler Birliği olarak çalışan kulübümüzün Karşıyaka Spor Kulübü ismiyle isimlendirilmesi sonrası, Osmanlı Türkçesi harflerle bildiğimiz ve gördüğümüz armamız kullanılmaya başlanmıştır.

Kaf Sin Kaf, “Ay-Yıldız”’ı, 1.Dünya Savaşı sırasında, Harbiye Nezareti’ne(günümüzde Milli Savunma Bakanlığı olarak belirtebiliriz) bağlı Müdafaa-yı Milliye Cemiyeti himayesinde resmen örgütlendiğinde armasına “mânen” takmıştır.

Kurucuları İttihatçıdır. Kuruluşu İttihat ve Terakki Cemiyeti mensupları tarafından gerçekleşmiştir. Çanakkale’de şehit düşen de vardır, Akhisar’da Gazi olan da. Filistin, Galiçya veya Yunanistan’da esir düşen de.

Bu kentin ilk Türk sporcularını; futbolcu, atlet ve kürekçilerini, işgal altında çıkarmıştır Kaf Sin Kaf.

İşte daha yeni tespit ettik, kurtuluş sonrası kulübümüze aşık olmuş Kenan Or’u, her yerde gururla aktarıyoruz, kıymetli okuyucularımız için.

Keşke belediye yetkilileri “her şeyi biz biliriz” tavrından, ehline, bir spor tarihçisine veya akademisyen tarihçilere danışsaydı. Hiç olmazsa Sn. Yaşar Aksoy’un kitabını inceleselerdi, 1925 yılında kullanılmaya başlandığını öğrenirlerdi.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün söylediği gibi; “Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır.” 1931 (Hasan Cemil Çambel, T.T.K. Belleten, Cilt: 3, Sayı: 10, 1939, S. 272)

İSMET PAŞA’NIN KARŞIYAKA SPOR KULÜBÜ ZİYARETİ

İsmet İnönü…

Gazi Paşa’nın silah arkadaşı…

Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucularından…

ilk Başvekil’i… ikinci Reis-i Cumhur’u…

İsmet Paşa, bir çok defalar Güzel İzmir’imizi ziyaret etmiştir. 1926’da kulübümüze yapmış olduğu ziyarette, hem kürekçi sporcularımızla kürek çekmiş hem de futbol maçımızı Alsancak stadında izlemiştir.

1932 yılı Temmuz ayında, gazetelerde şu haber aktarılıyordu:

“İzmir, vatanın ve kendilerinin halaskarına minnet ve şükranlarını bir defada tuncun ve mermerin lisanile anlatmak, fezanın içine ve toprağın üstüne bu şükranı müheykel ve mücessem göstermek için
Gazi Hazretlerinin bir heykelini yaptırmaya karar vermişti. Heykeltıraş Kanonika tarafından ihtimamla hazırlanan bu büyük eserin yerine konması bitmiştir. Temmuzun 27 inci Çarşamba günü heykelin açılma merasimi, İzmirin en tarihi günlerinden biri olacaktır. O gün; Başvekilimiz İsmet Paşa Hazretleride İzmirde bulunacak ve resmi küşadı bizzat icra edecektir.”

Balıkesir’den trenle yola çıkan Başvekil, her istasyonda “Yaşa Gazi” sesleri ile durdurulmuş ve mukabele edilmiştir. Menemen’de, Çiğli’de ve Hacı Hüseyinler(Şemikler)’de aynı tezahüratlarla istasyon inletilmiştir.

Tren, Hacı Hüseyinler(Şemikler)’de durduğunda ise, köylü bir kişi paşaya üç tane köy buketi takdim etmiş ve burada bir köylü yurttaş:

“Bu Halk Fırkası ayranıdır paşam. Onun için halistir.” Diyerek yaptığı ayranı ikram etmiştir. 

27 Temmuz 1932 tarihinde İsmet Paşa’nın açılışını yapacağı, Cumhuriyet Meydanındaki Gazi Heykeli münasebeti ile bir dizi ziyaret gerçekleştiren paşamız, açılış öncesi şehrimizin eski kulüplerinden, Eşrefpaşa’da mukim Şarkspor kulübünü ziyaret eder ki bu kulüp 1936’da Eşrefpaşaspor ile birleşerek Egespor’u, 1937’de ise Vali Fazlı Güleç’in emri ile Göztepe,İzmirspor ve Egespor birleşerek Doğanspor’u kurmuşlardır.

Şarkspor ziyareti sonrası otomobille Karşıyaka’ya geçen paşa, yanında Hariciye vekili Tevfik Rüştü, Nafia Vekili Hilmi, Maarif Vekili Mahmud Esad, Vali Kazım Paşa, C.H.F.Müfettişi Hacim Muhiddin bey, Belediye reisi Behçet Salih bey, Kolordu kumandanı Ali Hikmet bey, müstahkem mevkii kumandanı ve K.S.K. hami reisi Hüseyin Hüsnü Erkilet, Fahreddin Paşalarla birlikte, kulübümüz umumi katibi Cemal Şahingeri bey tarafından karşılanmış ve 6 sene önce olduğu gibi kulübümüzü şereflendirmeleri ve futaları ile gezinti teklifi yapılmıştı.

Paşa ise umumi katibimizi kıramamış, “Vadetmiş olmamak şartıyla, gelirim.” Cevabını vermiştir. Ve oradan Kaf Sin Kaf’a geçmişlerdir.

İsmet Paşa’ya kulübümüz namına bir de buket çiçek takdim edilmiştir.

Kulübümüzde bir müddet kalan İsmet Paşa, tenis ve denizcilik faaliyetlerimiz hakkında malumat almışlardır. Kaf Sin Kaf’ın futalarını soran Paşa’ya, 6 sene evvel bindikleri futadaki fotoğraf takdim edilmiştir. Kulübümüz hatıra defterine ise aynen şunları yazmıştır:

“Karşıyaka Spor Kulübü’nde arkadaşlarla muhabbetle konuştuk. Her geldiğim zaman arkadaşlarım daha canlı, daha şereflidirler.”

Ziyaretten kısa bir süre sonra, Karşıyakalı denizciler, Ankara’da, Başvekilimize, denize atlayan bir sporcu heykeli hediye ve takdim etmişlerdir.

Bu araştırmamız ile çok önemli bir ziyareti daha aydınlatmamızın gururunu yaşıyoruz. Ülkemizde sporun yükselişi için 110 senedir çalışan Karşıyaka Spor Kulübü, İsmet Paşa’nın belirttiği gibi, 110 yıl sonra da şerefiyle Türkiye, Avrupa ve Dünya liglerinde mücadele edecek sporcu yetiştirmeye, kentimizin yüz akı olmaya devam ediyor.

Çok yaşa şanlı Kaf Sin Kaf, çok yaşa…