Tugay: Bağış parasıyla uçak alınması mümkün değil

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, Egemenlik Evi Çetin Emeç Toplantı Salonu’nda düzenlediği basın toplantısında, kentte 4 gün boyunca etkili olan yangın sürecini değerlendirerek İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin çalışmalarını aktardı. Yangın sürecinde yaşanan birtakım tartışmalara açıklık getiren ve yapılması planlanan çalışmaları da anlatan Başkan Tugay, mağdur vatandaşlar için hazırlanan sosyal yardımları da sıraladı. Konuşmasında İzmirlilere çağrıda bulunan Başkan Tugay, “Bundan sonraki her yangında, her türlü fırsatı değerlendirerek daha etkili mücadele eden, daha fazla güçlenmiş bir İzmir Büyükşehir Belediyesi görecekler. Bilimle, akılla yönetmeye devam edeceğiz. Çözüm için sürece dâhil olmak isteyen herkese de kapımızı açık tutacağız. Hiçbir vatandaşımızı mağdur etmeden, hiçbir vatandaşımızı geride bırakmadan halkla dayanışma içinde oluşan mağduriyetlerle ilgili ne gerekirse yapacağız. Bugün olağanüstü toplanacak İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde yangında mağdur olanlara yapılacak sosyal yardımlarla ilgili karar da alacağız” diye konuştu.

“Verilere dayalı cevap vermek istiyoruz”
Sözlerine, “15 Ağustos’ta başlayıp 4 gün devam eden Yamanlar’daki büyük yangın ve eş zamanlı olarak İzmir’de yaşanan diğer yangınlarla ilgili bilgi vermek için huzurlarınızdayım” diyerek başlayan Başkan Dr. Cemil Tugay, konuşmasına şöyle devam etti: “Yangınlarla ilgili pek çok konu tartışıldığını, halkımızın kafasının karıştırıldığını, objektif verilerle sorunu değerlendirip geleceğe yön çizmek üzere değerlendirme yapmamız gerektiğini görüyorum. Bilgi kirliliğini gidermek ve sorulara verilere dayalı cevap vermek istiyoruz.”

“4 günde 4300 hektar yandı”
Yamanlar Dağı’ndaki yangının 14 Ağustos akşamı saat 21.00 civarında ormanlık alanda başladığını hatırlatan Başkan Tugay, “Bu yangın, yerleşim bölgesinden uzakta başlamış bir orman yangınıdır. Bugünlerde sizlerin de bildiği gibi hava sıcaklığından, kuruluğundan, yağmur yağmamasından dolayı herhangi bir yangın çıktığı zaman biraz da rüzgar varsa hızlıca yayılabiliyor. Bölgemiz çokça yangına maruz kaldı ve adeta yangın sayılarında rekorlar kırılıyor. Orman yangınlarında Orman Genel Müdürlüğü yetkili. Bizler itfaiyemizle destek vermek için çaba gösteriyoruz ama asıl görevimiz, yerleşim yerlerini orman yangınlarından korumak. 15 Ağustos gündüz saatlerinde kuvvetli rüzgar ve rüzgarın yön değiştirmeyle yangın yerleşim yerlerini tehdit eder hale geldi ve bazı yerleşim yerlerini maalesef etkiledi. 4 gün içinde şehrimizde 249 yangın oldu. Bunların 20’si orman yangını. Bu orman yangınlarının en büyüğü Yamanlar’daydı. Bu yangında hesaplamalarımıza göre 2 bin 966 hektar alan yandı. Yaklaşık 3 bin hektar diyebiliriz. 4 günde tüm diğer yangınları da topladığımızda 4 bin 300 hektar alanın yandığını hesapladık. Bunların bir kısmı orman alanı, bir kısmı meralık alan, bir kısmı makilik alan, bir kısmı da zeytin ağaçlarının bulunduğu alanlar” dedi.
 
“İtfaiyemizin yanmaktan kurtardığı çok alan oldu”
 İzmir İtfaiyesi’nin çok zorlu bir mücadele yürüttüğünü dile getiren Başkan Tugay, “İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak bu yangınlara bin 577 personelimizle müdahale ettik. Bunların 730’u itfaiye personeliydi. 324 yangın söndürme aracıyla sahadaydık.  10 ilden 41 araç ve 113 itfaiye personeli bize yardımcı olmaya geldi. Bunun için tüm belediyelerimize yürekten teşekkür ediyorum. En büyük teşekkürü itfaiye personelimiz hak ediyor. Çok konuşulmadığını biliyorum ama 8 itfaiye erimiz yaralandı. 2 kişide kemik kırılması oldu. Kol kemiği kırılan arkadaşımız, kırık koluyla 1 saat boyunca yangına müdahale etmeye devam etti. Böyle şartlara çalıştılar. Yangının olduğu her yerde olmaya çalıştılar ve oldular. Bazı işyerleri ve evler yandı ama kurtardıkları alanların ne kadar çok olduğunu doğru değerlendirmek isterim. Karşıyaka’da Zübeyde Hanım Mahallesi’nde TOKİ evlerinin birinin çatısına sıçramış yangının tüm binalara sıçrama ihtimali vardı. İtfaiyemiz buna engel oldu. Karşıyaka Küçük Sanayi Sitesi’nde bazı iş yerleri yansa da sanayi sitesi, tüm dükkanların yanacağı bir pozisyondaydı. Arkadaşlarımız fedakârca müdahale etti. Sancaklı Köyü yangının tam ortasındaydı. Bayındır’da köylerin tamamı yanabilirdi. İtfaiyemizin yanı sıra vatandaşlarımız da tankerlerle yangının daha fazla genişlemesini engelledi” diye konuştu.

“İzmir’de elektrik sistemi problemi var”
Yangınların çıkma nedenine ilişkin de konuşan Başkan Tugay,  “Yangınların yüzde 95’inin insan eliyle çıktığı bilinir. İzmir’de söylenen de budur. Ancak bizde diğer ülkelerden farklı olarak elektrik sistemi problemi var. Son yangınlarda Menderes’teki yangının elektrik teli kopması sonucu başladığını bizzat Valimiz açıkladı. Gerence Koyu’ndaki yangının elektrik hatlarından çıktığını biliyoruz. İnsanların tamamı o yangınların nasıl çıktığına şahit olmuş durumdalar. Yangınlar çok ufacık sebeplerden çıkabiliyor. Piknik yaparken ya da anız yakarken yangın çıktığını biliyoruz. Yangın başladıktan sonra tahmin edilenden çok daha hızlı bir yayılma hızı var. Bunlar iklim krizinin sonuçlarıdır. Yangının kolay çıkması ve yayılması, sıcaklık ve kuraklıkla ilgilidir. Bu da tüm vatandaşlarımıza normalde olduğundan çok daha dikkatli ve özenli olma sorumluluğunu getiriyor” diye konuştu.

“Yerleşim alanlarında ilave önlemler ve yangın koridorları”
Yangınların sıkça ormanlık alanlarda çıktığını ve daha sonra ormana komşu yerleşim yerleri, sanayi siteleri ve diğer tesisleri tehlikeye sokabildiğini ifade eden Başkan Tugay, “Bu da ormanlık alanlara bitişik yerleşim alanlarında ilave ve etkili önlemler almamız gerektiğini bizlere düşündürüyor. Tüm yerleşim alanlarını yeniden gözden geçirip yangın koridorları için çalışmalar yapmamız gerektiğini düşünüyoruz. Bu, üzerinde en çok çalışma yapacağımız konulardan birisi olacak” dedi.  

“Merkezi yönetim koordinasyondan kaçınıyor”
Afetlerin bölgesel olarak gerçekleştiğini ve yaşattığı acılar ve etkilerin de yerelde çok daha fazla hissedildiğini belirten Başkan Tugay, yerel yönetim kaynaklarını güçlendirmeye, afet müdahale ve mücadele kapasitesini artırmaya ihtiyaç olduğunu kaydetti. Yerel yönetimlerin bu konuda desteklenmesi gerekirken tam tersinin yapıldığını dile getiren Başkan Tugay, “Merkezi yönetim, yerel yönetimlere ‘Siz karışmayın, biz halledeceğiz’ diyor. Bu yangınlarda da gördüğünüz gibi, merkezi yönetim bu afetleri, yangınları yönetemiyor, iş birliği ve koordinasyondan kaçınıyor. Oysa iş birliği ile afetleri çok daha az zararla atlatabiliriz” ifadelerini kullandı.

“300 itfaiye eri almak için başvuru yaptık”
İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak yetki ve sorumluluk dâhilinde tüm imkanları seferber ederek afetleri göğüslemeye çalıştıklarını söyleyen Başkan Tugay, “İtfaiyeyi, daha çok kanunun bize verdiği sorumluluk ve yetki çerçevesinde yerleşim yerlerinde olan yangınları söndürmek için yapılandırdık. Ancak bunu yaparken bin 500 civarında norm kadro sahibi olmamıza rağmen şu an 730 itfaiye erimizle hizmet verdiğimizi söylemek zorundayım. 2022 yılında belediyemiz 120 itfaiye eri almak için başvuruyor, 1,5 yıl sonra sadece 50 kişi için bakanlıktan izin veriliyor. 19 Ağustos günü yangınlardan sonra 300 kişi için yeni başvuru yaptık ve onun cevabını bekliyoruz. Sonucu beraber takip edelim” dedi.

Mağdur vatandaşlara nakdi ve ayni destek
Yangınlar boyunca çok sayıda vatandaşın mağdur olduğunu ve bu sebeple Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı, İtfaiye Dairesi Başkanlığı ve Afet İşleri Dairesi Başkanlığı’nın sahada bir ön değerlendirme yaptığını belirten Başkan Tugay, “Karşıyaka’da ve Bayraklı’da 20 ev ve 45 iş yeri yangından etkilendi. 10 hayvan yaralı kurtarıldı ve PAKO Sokak Hayvanları Sosyal Yaşam Kampüsü ve Seyrek Hayvan Bakımevi ve Hayvan Hastanesi’ne alındı. Yamanlar’daki yangında tahliye edilen 53 kişi,  İZELMAN’nın Buca ve Örnekköy yurtlarına yerleştirildi. Yangından ağır hasar gören, orta hasar gören ve evini kullanamayacak duruma gelen vatandaşlarımız için her bir haneye 50 bin lira nakit yardımı yapma kararı aldık. Hijyen ve temel ihtiyaç malzemeleri için alışveriş kartları dağıtıyoruz. Doğançay, Onur, Latife Hanım ve Zübeyde Hanım Mahallesi’nde 41 ağır, 20 orta, 7 hafif hasarlı yapı bulunuyor. Hasar tespit edilen evlerdeki çocuk sayısı 31, engelli sayısı 10, kronik hasta sayısı 44. Bunlarla ilgili acil ihtiyaçların temini için hızlıca çalışma yapıyoruz. Kırsal bölgede de mağdur olan vatandaşlarımız var. Bayındır’da 5, Tire’de 10, Ödemiş’te 4 ve Menderes’te bir bağımsız birimde hasar tespit ettik” dedi.

“Gecikme olursa aktif rol alacağız”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın evi yanan mağdur vatandaşlar için ev yapma sözünü hatırlatan Başkan Tugay, şöyle konuştu: “Bunu memnuniyetle karşıladık ancak daha önce yaşandığı gibi bir gecikme olursa bunu gidermede hem ev hem de iş yerleri için İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin aktif rol alacağını söylemeliyim. Yangın tarım ve hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımızın mağduriyetine neden oldu. Tarımsal Hizmetler Daire Başkanlığımız, Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığımız ile beraber tespit çalışması yaptı. Bazı vatandaşlarımızın büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarını, ahır ve ağıllarını kaybettiği, Doğançay, Sancaklı gibi bölgelerde arı kovanlarıyla ilgili ciddi mağduriyet olduğu, Bayındır’da önemli bir zeytinlik kaybı olduğu, bazı üreticilerin traktörleri ve iş makinelerinin yandığı tespit edildi. Acilen yapılması gereken şeyler, hayvanların ve arı kovanlarının nakillerini sağlamak, yanan meralar nedeniyle hayvanlara yem yardımı bulunmaktı. Bunları başlattık ve devam ediyoruz. Yem ihtiyacı olan yurttaşlarımıza Sancaklı Köyü ve Tire’de yem temini yapılacak. Su depoları yanan, tesisatları yananlara yardımcı olmak için çalışıyoruz. Şu an bahçesi ve bostanı olan Doğançay’da 12 vatandaşımıza 5 tonluk su deposunu, Sancaklı’da 14 vatandaşımıza 5 tonluk su deposunu dağıttık. Arılarını kaybedenlere kovan yardımı yapacağız ve arıcılarımızın arılarını besleyememe ihtimaline karşın bal ormanları da inşa edeceğiz” diye konuştu.

Kısmen yanan ağaçlar için kurtarma çalışması
Kısmen yanan ağaçların yaşamlarına devam etmesi için İzmir Planlama Ajansı (İZPA) koordinasyonunda inceleme başlatıldığını ifade eden Başkan Tugay, “Ağaçlar inceleniyor. Budamaları, kök bakımı, sulanmaları, beslenmeleri için gübre takviyeleri gibi adımları atarak kurtarabildiğimiz kadar ağacı kurtarmak istiyoruz. Ağaçları kaybettiğimiz alanlarda yeniden ağaçların oluşmasının zor olduğunu bilmemiz gerekiyor. Kaybettiğimiz ormanlar yerine gelmiyor. Bu tür yangınlardan sonra kurtarabildiğimiz ağaçları kurtarmak için önemli bir çalışma” ifadelerini kullandı.

“Ormanları yenilemek için yepyeni mantığa ihtiyaç var”
Ormanları yenilemek için yepyeni bir mantığa ihtiyaç olduğunu dile getiren Başkan Tugay, “Üzerinde çalışacağımız konu bu. Belediyenin yetkisinde olan alanlar için planlamalar yapacağız ama gerek Orman Bakanlığımız gerek ormanla, ağaçla ilgili çalışan vakıflarımızla ortak özel projeler yapma çabası içinde olacağız. Vicdan rahatlatmak için fidan dikme kampanyası yapmayı mantıklı bulmuyorum. Dikmek yetmez, onlara yakından bakmak gerekir. Yanan zeytinlerin bakımı ile ilgili Zeytincilik Araştırma Enstitüsü ve Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığımız ortak çalışma yapacak. Bayındır, Tire, Ödemiş gibi alanlarda özel bir çalışma yapacağız” dedi.

Uçak alımı konusuna açıklık getirdi
Başkan Tugay, belediyenin yangın söndürme uçağı alımı ile ilgili konuya da açıklık getirerek “Mevzuat gereği belediye uçak alamıyor. Böyle alım yapılması için Orman Bakanlığı ve diğer ilgili bakanlıklarla protokol yapılması gerekiyor. Bununla ilgili adım atılmış değil. Uçak alımı konusu, yangına havadan müdahalenin yetersiz olduğunu gözlemlediğimiz için çoğunlukla vatandaşımızın talebi üzerine gündeme geldi. Bırakın uçak ve helikopteri, karadan itfaiyemizin ormanlık alana girmesi Orman Genel Müdürlüğü’nün iznine tabii. Karada durum böyleyken, havada belediyeye uçak uçurması için izin verilmesi zor bir şey. Afetlerde yerel yönetimlere yetki verilmesini savunuyoruz. Eğer bize devletimiz ‘Yörenizde olan yangınlara müdahale için yeterli uçağı siz de alın, gerektiğinde yardım alalım’ derse Genel Başkanımızın söylediği gibi bu sorumluluğu almaya hazırız” dedi. 

“Bağış parasıyla uçak alınması mümkün değil”
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin önceki dönem başkanı Tunç Soyer’in uçak alımı ile ilgili kampanya başlattığını ve bu konudaki eleştirilere cevap verme ihtiyacı duyduğunu belirten Başkan Tugay, “Bir miktar para toplandığı ve uçak alınmadığı yönünde eleştiriler var. O dönem ‘İzmir küllerinden doğacak’ adıyla bağış kampanyası Valilik izni ile başlatılmış. Toplanan paranın kullanımı ile ilgili maddeler de Valiliğe bildirilmiş. Maddelerden biri hava aracı alımı olmuş. Toplam 1 milyon 700 bin lira para toplanmış. Bu rakam, uçak alımı için yetersiz bir rakamdır. O günkü şartlarda belediye yetkilileri bu parayla römork ve fidan almış. 2 prefabrik yapı alınmış ve ağaçlandırma hizmeti için kullanılmış. Yapılan harcamalarla ilgili bilgi de Valiliğe iletilmiş. Cevabı devlet makamlarında belli olan sorunun insanlarda şüphe uyandıracak şekilde paylaşılmasını etik olmayan bir durum olarak görüyoruz” diye konuştu.

“İş birliğine açığız”
Başkan Tugay, yangın başladığından bu yana çok sayıda İzmirli vatandaşın ve kurumun yardım için belediyeye ulaştığını ve bu sebeple çok derin duygular hissettiğini ifade ederek “Bize düşen, bu şartlar altında yeni yangınların çıkmasını önlemek, çıkan yangınları en hızlı şekilde söndürmek için ne gerekiyorsa onu yapmaktır. Bunun için her şeyi yeniden gözden geçirmeye karar verdik. Devletimizin diğer kurumlarıyla yeni görüşmeler gerçekleştireceğiz ve her türlü iş birliğine de açık olacağız. Aynı tavrı karşımızdaki insanlardan da görmek istiyoruz” sözlerine yer verdi.

Bilal Saygılı’ya çağrı
Konuşmasında AK Parti İzmir İl Başkanı Bilal Saygılı’nın yangınla ilgili açıklamalarına da değinen Başkan Tugay, “Her türlü polemikten kaçınmak istediğim için cevap vermiyorum. Bu tutumu sürdürmeye devam edeceğim. Bazı saygısızca ifadelerle bizi suçlayanları milletimizin vicdanına havale ediyorum. Sayın Bilal Saygılı’ya çağrım şu; lütfen bu kısır tartışmaların dışına çıkalım. Hepimiz halkımıza hizmet için görev almış yöneticileriz. Lütfen yardımcı olun, hep beraber bundan sonra çıkan yangınlara en etkin müdahaleyi yapmak için bir araya gelelim” dedi.