Karşılıksız çeklere hapis cezası geri geldi

Bu kanunda yer alan pek çok düzenleme ile birlikte, çeke olan güvenin artırılması ve karşılıksız çekin engellenmesi amacıyla Türk Ticaret Kanunu ile 5941 sayılı Çek Kanunu'nda önemli değişiklikler yapıldı. Çekin karşılığının bulunmaması halinde önce adli para cezası, eğer bu aşamada ödeme gerçekleşmezse hapis cezası verilecek.

İzmir Yeminli Mali Müşavirler Odası Başkanı Şadi Çetin yaptığı açıklamada “Yapılan yeni düzenlemeye göre; çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezası verilecek. Verilen adli para cezalarının ödenmemesi durumunda, bu ceza doğrudan hapis cezasına çevrilecek.

Ancak karşılıksız kalan çek bedelinin, temerrüt faizi ve ile birlikte tamamen ödenmesi halinde ya da şikâyetten vazgeçilmesi halinde dava düşecek. Karşılıksız kalan bir çekle ilgili suç nedeniyle, ön ödeme, uzlaşma ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümler uygulanamayacak.

Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, çekin üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz tarihinden itibaren işleyecek 3095 sayılı Kanuna göre ticari işlerde temerrüt faizi oranı üzerinden hesaplanacak faizi ile takip ve yargılama gideri toplamından az olamayacak.

Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması halinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmedecek. Yargılama sırasında resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilecek.

Kişi, mahkûm olduğu cezanın tamamen infaz edildiği tarihten itibaren üç yıl ve her halde yasağın konulduğu tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, hükmü veren mahkemeden çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılmasını isteyebilecek.

Hakkında çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı verilenler, yasaklılıkları süresince sermaye şirketlerinin yönetim organlarında görev alamayacaklar. Ancak, hakkında yasaklama kararı verilenlerin mevcut organ üyelikleri görev sürelerinin sonuna kadar devam edecek.

Ekonomik suça ekonomik ceza gerekçesiyle 2012 yılında kaldırılan karşılıksız çeke hapis cezası, piyasalarda yaşanan sorunlar göz önüne alınarak geri getirildi. Bu defa yargılama İcra Mahkemelerinde yapılacağından, davalar çok hızlı sonuçlanacak. Çekini ödemeyen ya da ödeyemeyenler kısa zamanda hapse girmeye başlayacak. Bunun doğal bir sonucu olarak, çek kullanımında gözle görülür bir azalma olacak.” dedi.