Çam fıstığını ''Böcekler'' kurtaracak

Kozak Yaylası Karaveliler Mahallesi Şenlik Alanı’nda düzenlenen törene Bergama Belediyesi Başkanvekili Cüneyt Umutlu, Başkan Yardımcısı Aşkın Uyar, Bergama Kaymakamı Mahmut Kaşıkçı, Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdür Yardımcısı Hayati Özgür, İzmir Orman Bölge Müdürü Zafer Derince, Bergama Orman İşletme Müdürü Şahin Dönertaş, protokol üyeleri ve vatandaşlar katıldı.

Törende batı çam tohum böceği (Leptoglossus Occidentalis) olarak bilinen ve istilacı bir yönü olan zararlıyı daha yumurta evresinde yok eden, arılarla aynı aileden olan Ooencyrtus pityocampae isimli böcek türü çam fıstığı ağaçlarına salındı. Bu böcek; hem Leptoglossus yumurtalarını hem de Çam kese böceği yumurtalarını parazitleyebilme özelliği ile çam fıstığı rekoltesinin yeniden artması yönünde önemli bir rol üstlenecek.  Orman köylüsünün en önemli gelir kaynağının önündeki sıkıntılar aşılmaya çalışılacak.

Son 10-15 yıllık dönemde Türkiye’de olduğu gibi Akdeniz ülkelerinde de görülen rekolte düşüklüğünün önüne geçilmesi, sorunun kaynağının tespiti ve çözüm yollarının ortaya konması amacıyla, Orman Genel Müdürlüğü’nün 2019 yılından itibaren yaptığı çalışmalarla iklim değişikliği, tozlaşma sorunları, mantar zararları, Leptoglossus occidentalis zararlısı gibi faktörlerin verim düşüklüğüne etkilerinin ortaya konması ardından bilimsel mücadeleler için kollar sıvandı. Ortaya konan 11 ayrı araştırma ile seferberlik ilan edildi. Türkiye’ye 2012 yılında giriş yapan ve tohum zararlısı olan Leptoglossus occidentalis böceğinin de verim düşüklüğünde önemli rolü olduğunun tespiti ardından doğaya zarar verecek kimyasal ilaçlama yöntemi yerine biyolojik, mekanik mücadele seçenekleri ile yol haritası çizildi. Bu kapsamda, Leptoglossus zararlısıyla mücadelede yumurta parazitoitlerinden yararlanılabileceği görüldü. Yumurta parazitoitlerinin zararlı böceğin yumurtasına kendi yumurtasını bırakmak suretiyle zaman içerisinde zararlı böceği yumurtadan çıkmadan ölümünü sağladığı tespit edilince, Ooencyrtus pityocampae isimli böcek türü mücadele için seçildi. Çam Fıstığı ağaçlarına bırakılan bu böcek hem Leptoglossus yumurtalarını hem de Çam kese böceği yumurtalarını parazitleyebilme özelliği ile doğal savaşçı olarak çalışacak.

2020 yılında Proje yürütücüsü Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Doç. Dr. Hilal Tunca Cosis’in önderliğinde Karşıyaka Orman Zararlılarıyla Mücadele Laboratuvarı’nda üretilen 3 bin 500 adet parazitli yumurta üretildi. Bu yumurtalar, Kozak Yaylası’nda Leptoglossus böceğinin olduğu yerlere bırakıldı. Bu sayede yumurtalardan çıkacak parazitoitlerin (Ooencyrtus pityocampac) doğadaki Leptoglossus yumurtalarını, Eylül-Ekim aylarında da Çam kese böceği yumurtalarını parazitleyecek. Çam Fıstığı ürününde rekolte düşüklüğünün en önemli nedenlerinden birisi ortadan kaldırılmış olacak.