Yalancı yüksek sonuca dikkat

Tahlil öncesi bazı ilaçların ve alkolün de aynı şekilde yanıltıcı sonuçlara yol açtığını belirten Prof. Dr. Bahçeci, “Bu tahliller en az 12-14 saat açlık sonrasında yapılmalı. Aksi durumda yalancı yüksek kolesterol ve trigliserid değerleri ortaya çıkıyor ve maalesef bu yalancı yüksek değerler gereksiz kolesterol ilacı kullanımını artırıyor” dedi.

KAFA KARIŞTIRAN KOLESTEROL

Son yıllarda hekimleri karşı karşıya getirip tartışılan, orta yaş ve üzerindekilerin sohbetlerinden  eksik olmayan “kolesterol” ile ilgili önemli bir ayrıntıya dikkat çekildi. İzmir Kent Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Mitat Bahçeci, bırakın hastaları, neredeyse her gün onlarca sağlıklı kişinin “kolesterol” durumunu merak edip tahlil yaptırdığını söyledi. Kolesterol konusunun sürekli gündemde olduğunu, farklı farklı söylemlerin kafa karıştırdığını vurgulayan Prof. Dr. Bahçeci şu uyarılarda bulundu:

TAHLİLDEN ÖNCE 12- 14 SAAT AÇLIK ÖNEMLİ 

“Bilindiği gibi trigliserid ve LDL kolesterol düzeylerinin yüksek olması koroner kalp damar hastalıklarına zemin hazırlar. Kanımızda 5 çeşit yağ var. Bunlar trigliserid, total kolesterol, HDL kolesterol, LDL kolesterol ve şilomikronlar. Kişinin tok olması durumunda kandaki özellikle şilomikron ve trigliserid oranları yüksek çıkabilir. Bu nedenle trigliserid ve LDL kolesterol düzeylerinin sağlıklı ölçülebilmesi için hasta en az 12 – 14 saat aç kalmalıdır. Ayrıca tahlil öncesinde alkol de kesinlikle kullanılmamalıdır. Alkol, özellikle trigliserid düzeyini çok yükseltir. Hastanın yeteri kadar aç olmadan verdiği kan örneğinde LDL kolesterol değeri yüksek çıkar ve bu ölçüm gereksiz ilaç kullanımı gibi yanlış bir sonuca kapı açar. Ayrıca bir başka bilgiyi daha paylaşmam lazım. Kötü kolesterol ya da diğer bir deyişle LDL kolesterol düzeyi genellikle matematiksel bir formülden hesaplanır. Bu formülde trigliserid ne kadar yüksekse LDL düzeyi o kadar düşük çıkmaktadır. O nedenle kişiler 12-14 saat açlıktan sonra kan kolesterol düzeylerini ölçtürürlerse daha gerçek değerler elde edilir ve gereksiz ilaç kullanımının önüne geçilir.”

BAZI İLAÇLAR DA “YALANCI YÜKSEK” SONUCA YOL AÇIYOR

İzmir Kent Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Mitat Bahçeci, uyarılarını sürdürüp bu tahlillerin sonucunu bazı ilaçların da “yalancı yüksek” çıkarttığına dikkat çekti.  Prof. Dr. Bahçeci, şunları söyledi: “yeterli açlık olmadan ya da alkol kullanımından sonra kanda kolesterol düzeyini etkileyen diğer bir faktör ilaçlar. Beta bloker gibi kalp ilaçları, tiazid grubu diüretikler gibi tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları ve retinoidler gibi sivilce tedavisinde kullanılan ilaçlar da kan yağlarında artışa yol açıyor. Bu gibi durumlarda mümkünse ilaçlara ara verilerek kan yağlarının ölçülmesi daha doğru olur. Ayrıca hipotiroidi yani tiroid bezinin az çalıştığı durumda da kan yağlarında özellikle kolesterol düzeylerinde artış ortaya çıkıyor. Kolesterol düzeyi yüksek saptanan hastalarda mutlaka tiroid hormon düzeylerinin de ölçülmesi gerekir. Bu tür tahlillerden sağlıklı sonuçlar alabilmek için hastaların bu kuralları uymaları önemli. Aksi durumda yalancı olarak yüksek kolesterol ve trigliserid sonuçları ortaya çıkıyor ve maalesef bu yalancı yüksek değerler gereksiz kolesterol ilacı kullanımını artırıyor. Maalesef hasta trafiğinin çok yoğun olduğu sağlık kurumlarında bu gibi ayrıntılar gözden kaçıyor ve ‘yalancı yüksek’ dediğimiz sonuçlara göre hemen ilaca başlanıyor.  14 saatlik açlıktan sonra yapılan ikinci tahlilden sonra ilacı bıraktırdığım çok hastam var. Gereksiz ilaç kullanımını önlemek için bu durumlara dikkat edilmeli.”