Türkiye'nin rekabet haritası

Araştırma sonucuna göre, Samsun müzik enstrümanı, Ankara uçak, Çorum dişçilik aletleri imalatında öne çıkıyor. Bütün sektörlerde faaliyet gösteren 114 bin firmanın verileri çarpıcı sonuçları ortaya koydu. Bingöl, Tunceli, Ardahan ve Iğdır'da imalatını ihraç eden firma yok. Buna karşın eskiden belirli ürünleri ile ünlü illerde tablo değişti; Bursa'nın şeftalisi ya da otomotivi, Çorum'un da leblebisi artık geri planda kaldı. Ankara uçakları, Samsun ise müzik aletleri ile dünya çapında rekabet ediyor.

Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD), yaptığı araştırma ile 81 ilimizin üretim ve ihracat verilerini analiz ederek il bazında rekabet gücünü belirledi. Çarpıcı gerçeklerin ortaya çıktığı araştırmaya göre 4 ilimizde ürettiği ürünleri ihraç eden firma yok; 3 ilimiz en az rekabetçi sektöre ev sahipliği yapıyor. Bunun dışında diğer illerdeki tablo Türkiye ekonomisinin gururu olmaya aday.

TÜİK, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığının ihracat ve üretim verilerinin değerlendirildiği araştırmada her bir ilin dünya çapında "mukayeseli rekabet gücü" ölçülürken; 114 bin firmanın verilerinin esas alındığı çalışmanın en önemli tarafı, bu analizlerin ilk defa her bir ilde "üretilip ihraç edilen ürünler" yani "ihracata konu üretim" bazında değerlendirilmiş olması.

Araştırma sonuçlarını değerlendiren TÜGİAD Başkanı Ali Yücelen, "Ölçmediğimiz bir şeyi yönetemeyiz. Bu nedenle doğru veriler ve bu verilerin doğru analiz edilmesi çok önemli. Verileri incelediğimizde Türkiye'nin nereden nereye geldiğini gördük. Eskiden leblebisinden başka bir şeyini bilmediğimiz Çorum dişçilik gereçlerinde, şeftalisi ve otomobil endüstrisi ile bilinen Bursa artık metal işleme makineleri ve takım tezgahlarında; balıkçılık merkezi Samsun müzik aletleri ile dünya çapında rekabet ediyor" diyerek verilerin Türkiye'deki değişimi gösterdiğini belirtti.

Araştırma, hangi illerin uluslararası düzeyde rekabet gücünün yüksek olduğunu; imalat ve ihracat alanlarında daha rekabetçi olabildiğini sınıflandırırken; 86 ana sektörde faaliyet gösterilen Türkiye'de en çok sektörü barındıran illerin de İstanbul, Ankara, İzmir, Tekirdağ ve Adana olduğunu ortaya çıkarttı.

Dört İlin İmalatı İhracat Pazarında Yok

Türkiye ekonomisinde faaliyet gösteren firmalar ihracatı çok seviyor, ancak 81 il içinde dördü var ki Türkiye ekonomisinin çok dışında bir tavır sergiliyor. Tunceli, Bingöl, Ardahan ve Iğdır'da gerçekleştirdiği imalatı ihraç eden kayıtlı firma bulunmadığı için çalışma 77 ilin verisi ile gerçekleştirilebildi.

Müzik Sektörünün Gözü Samsun'da

Türkiye'ye özgü üretim kalıplarını kırarak dünyada boy gösteren Samsun, dünya pazarlarına gönderdiği müzik aletleri ile imalat ve ihracatta rekabetçi il olarak öne çıktı. Müzik aletleri sektöründe Türkiye'de Samsun'dan başka iki il daha bu nitelikte üretim kapasite ve vizyonuna sahip. Samsun'da 18 sektörde daha rekabetçi üretim yapılıyor.

Türkiye ekonomisinin dinamosu durumundaki İstanbul'da 86 sektörde yapılan imalat ihraç ediliyor. İkinci sırada gelen Ankara'da 33, İzmir'de 32, Tekirdağ'da 26, Adana'da 25 sektör "üretimden ihracata" en fazla rekabetçi sektöre sahip iller konumunda. Verilerin değerlendirilmesi sonucunda çıkan tablo ilginç. Bürokrasi ve devletin başkenti Ankara'nın imalatında, askeri savaş araçları, tarım ve orman makineleri, iletişim, uçak ve uzay sanayi dalları öne çıktı. İstanbul'un üretiminin ana motoru ise bilgisayar ve çevre birimleri, mücevherat, optik ekipman ve cam sanayi.

Otomotivin başkenti Bursa'da imalat sektörünün öne çıkan ana ihracat kalemi metal işleme makineleri ve takım tezgahları. Otomotiv sektörü ise ikinci sırada geliyor. Otomotiv yan sanayi ürünleri ihracatı da Bursa imalat sektörünü besleyen unsurlar arasında geliyor. Konya ise motorlu kara taşıtları karoseri ihracatında en rekabetçi il konumunda.

En çok rekabetçi üretimin yapıldığı sektörler neler?

Türkiye'de 39 ilde çimento, kireç ve alçı üretimi rekabetçi şekilde yapılıyor. 27 ille kum, kil ve taş ocakçılığı ikinci sırada geliyor. Taş ve mermer işlemeciliği 26 ilde, tahıl ürünleri işleme 26 ilde, madencilik 23 ilde yoğunlaşıyor. Askeri savaş araçları 1 ilde, bilgisayar ürünleri 1 ilde, tüketici elektroniği de bir ilde üretilip rekabetçi şekilde ihraç ediliyor.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da durum nasıl?

Gaziantep'te 12 sektörde rekabetçi üretim yapılıyor ve ihracat gerçekleştiriliyor. Kentte rekabetçilik değeri en yüksek sektör bitkisel ve hayvansal sıvı ve katı yağ üretimi alanında ortaya çıkıyor. Gaziantep'in bölgede bu alandaki rakibi Kilis. Mardin'de hazır hayvan yemi üretimi, Diyarbakır'da taş ve mermer işçiliği rekabetçi üretilen alanlar arasında.

Hakkari, Bayburt ve Karabük rekabetçi sektör sayısının en az olduğu iller oldu. Bu illerde sadece birer sektör "üretimden ihracata" rekabetçi durumda. Muş ise mobilya sektöründe rekabetçi mal üretimiyle ön plana çıkıyor.

Kauçuk ürünleri imalatında Kırşehir, ayakkabı, terlik, bot imalatı ve ihracatında Çorum rekabetçi illerimiz arasında. Çorum'un ihracattan gelir sağladığı önemli üretim kalemlerinden biri de tıbbi dişçilik ile ilgili araçlar.

Doğu Anadolu'da Van, Erzurum ve Şanlıurfa "beton, çimento ve alçıdan yapılmış eşya" ihracatında rekabet kabiliyetine sahip iller. Trabzon "metal döküm sanayi", süt ürünleri imalat ve ihracatında ise Balıkesir marka olan illerimiz.

Anadolu'da hangi il nelerde rekabetçi?

Muğla ve Sinop, balık ürünlerini rekabetçi şekilde ihraç edebilen illerimiz. İçecek üretip ihraç eden iller içinde Tokat, rekabet gücü en yüksek ilimiz. Mersin ise öğütülmüş tahıl ürünleri sektöründe rekabetçi olarak öne çıkıyor.

Dokuma sektöründe Kahramanmaraş, Malatya ve Adana rekabet avantajı en yüksek üç ilimiz. Van da kağıt ve mukavva üretimi rekabet gücü en yüksek ilimiz. Türkiye'nin turizm başkenti Antalya ise spor malzemeleri üretip en rekabetçi şekilde ihraç edebilen il konumunda.

Teknolojide hangi iller rekabetçi?

İstanbul, bilgisayar ve çevre birimlerini üretip rekabetçi şekilde ihraç edebilen Türkiye'deki tek il.

Bolu, Manisa ve Tekirdağ ev aletleri üretiminde rekabetçi olan ve ihracat yapan illerimiz.

Sakarya, demiryolu lokomotif ve vagonlarını rekabetçi şekilde üretip ihraç edebilen en önemli ilimiz. Sonra Eskişehir geliyor.

Elektronik bileşenleri ve devre imalatı yapan Ankara, rekabetçi ihracatta en yakın rakibi İstanbul'un açık ara önünde. İletişim ekipmanlarında rekabet gücüne sahip iki ilimiz var: Ankara ve İstanbul.

Hangi ilin ekonomisinde en rekabetçi ihracat kalemi maden? Hakkari, Bayburt, Rize, Gümüşhane, Erzincan, Siirt illerinde rekabet gücü en yüksek sektör madencilik. Buna karşılık Afyon, Diyarbakır ve Burdur "taş ve mermerin işlenmesinde" en rekabetçi üç il.

Makine ihracatında hangi illerimiz ön plana çıkıyor?

Özel amaçlı makine ihracatında ön plana çıkan üç şehrimiz Çorum, Konya ve Aksaray. Tarım ve ormancılık makinelerinin rekabetinde Ankara en önde gözüküyor.