Türkiye'de her dört kişiden biri 65 yaş üstü olacak

Dünya ve Türkiye’nin, sosyal-ekonomik alanda etkisini gösterecek demografik dönüşümün eşiğinde oluşu araştırmaları da beraberinde getirdi. Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Emine Özmete, “Farklı boyutlarıyla yaşlanma ekonomisi” başlığında bir çalışma gerçekleştirdi. Aynı zamanda Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Öğretim Üyesi olan Özmete, Dünyada 2025’te 60 üzeri yaştaki bireylerin sayısının 1.2, 2040’ta 1.3, ve 2050’de 2 milyar olacağına işaret etti.

65 ÜZERİ YAŞIN GELECEKTEKİ DURUMU

“Dünya’da 65 üzeri yaştaki bireylerin sayısı 2010’da 524 milyon iken, 2050’de 1.5 milyara yükselecek” diyen Özmete, Türkiye ile ilgili şu tespitlerde bulundu:

Türkiye’de 65 üzeri yaştaki bireylerin genel nüfusa oranı 31 Aralık 2013 itibarı ile yüzde 7.7’dir. Bugün ise Türkiye’de 60 üzeri yaşta 5 milyon 891 bin 694 kişi, 65 üzeri yaşta da 8 milyon 652 bin 154 kişi yaşıyor. Nüfus projeksiyonlarına göre Türkiye’de 65 üzeri yaştaki bireylerin toplam nüfusa oranının 2023’te yüzde 10.2, 2050’de yüzde 20.8, 2075’te ise yüzde 27.7’ye yükseleceği tahmin ediliyor. Yani gelecekte Türkiye’de yaşayan her dört kişiden biri yaşlı olacak.”

Ülkemizde yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösteriyor. Türkiye’de toplam nüfusun artış hızı 2013’te yüzde 13.7 iken, yaşlı nüfusun artış hızı bunun yaklaşık 3 katı fazla olup yüzde 36.2’dir. Türkiye’de şu anda ailelerin yaklaşık beşte birinde en az bir yaşlı bulunuyor. Yalnız yaşayan yani tek kişilik hanelerin de yüzde 42.2 si 65 üzeri yaştaki bireylerden oluşuyor. Bunların yüzde 77.1’i kadınlar.

Türkiye’nin 2013’teki ortanca yaşı 30.4, Dünya nüfusu için ortanca yaş ise 29.4’tür. Türkiye’de ortanca yaşın 2050’ye kadar 40’a yükselmesi bekleniyor. Dünya’da en yüksek ortanca yaşa sahip ilk üç ülke 50.5 ile Monako, 45.8 ile Japonya ve 45.7 ile Almanya’dır. Türkiye bu sıralamada 104’üncü sırada yer alıyor.

Bugün Japonya demografik olarak dünyanın en yaşlı ülkesidir. Japonya’nın yüzde 21’inden fazlası 65 yaş ve üzerindedir. Almanya, Yunanistan, İtalya ve İsveç’te önceki yıllarda yüzde 18 olan yaşlı nüfus oranı son yıllarda yüzde 20’ye yükseldi. ABD yüzde 13 yaşlı nüfus oranı ile gelişmiş ülke standartlarına göre daha genç bir nüfusa sahip. Ancak 2030’da ABD’deki yaşlı nüfusun yüzde 20’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Dünya’da 2050 yılına kadar 80 ve daha büyük yaştaki bireylerin sayısı ise 392 milyon olacak.

Tahminlere göre 2030’da 45-59 yaş grubundaki işgücünün toplam işgücü içindeki payında yaşanacak artışın en fazla olacağı ülkelerden biri Türkiye olacak. Türkiye’de bu yaş grubundaki işgücünün toplam işgücü içindeki payının yüzde 26.8’e yükseleceği öngörülüyor. Öte yandan Avrupa'daki ekonomik kriz sebebiyle emekli maaşlarının düşürülmesi, maaşlara ek vergi getirilmesi uygulamalarına gidilirken, Türkiye’de SGK'nın bütçesinden her ay emeklilere ortalama 8-8.5 milyar lira ödeme yapılmıştır.