Köy enstitüleri Efes Tarlası Yaşam Köyü'nde konuşuldu

Söyleşide konuşan Başkan Ceritoğlu Sengel, eğitim, işsizlik ve üretimin önemi üzerinden Efes Tarlası Yaşam Köyü’nü değerlendirerek; “ Aile tarımı çok önemli diyoruz, işsizlik çoğalıyor diyoruz, üretim çok önemli diyoruz.  Bunların hepsini bir araya getirebileceğimiz bir şeye ihtiyacımız vardı. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün; “ Köylülerin gözleriyle görebilecekleri, çalışmaları için örnek tutacakları verimli, modern pratik tarım merkezleri kurulmalıdır.” sözünden yola çıktık. Atatürk’ün Cumhuriyet köyleri projesi aslına bakarsanız köylerden başlamak üzere yerinde eğitimin verilmesinin, insanlara yerinde dokunulmasının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Efes Selçuk’ta tarım bu kadar kıymetli iken doğru eğitimle doğru tarım tekniklerinin nasıl öğretilebileceğinden ve çocukları toprakla nasıl buluşturabileceğimizden yola çıktık. Köy Enstitüleri ruhu ve Cumhuriyet Köylerini esas alarak bir başlangıçta bulunduk” dedi.

Gazeteci Yazar Deniz Zeyrek, Köy Enstitüleri eğitim modelinin dönemin şartlarına uygun olarak ortaya çıktığını belirterek; “Bu model dünyada ender eğitim modellerinden biri ve toprakla insanı buluşturan bir model. Köy Enstitüleri modeli ortaya çıktığında nüfusun %85’i köylerde yaşıyor. Köy Enstitüleri kurulduktan sonra insanlar sahip oldukları toprakları daha verimli bir şekilde kullanmanın yollarını öğrenmeye başlamışlar. Kadınlar hayatın içine katılmaya başlamışlar. Bütün eğitim süreçlerine bütün köylüler dâhil olmuşlar. Köy Enstitüsü’nden mezun bir öğretmenin gittiği köyde ciddi anlamda bir dönüşüm yaşanmaya başlanmış. Köy Enstitüleri topraktan geliyor, köylü ile toprağı buluşturuyor. Köylü ile kenti buluşturuyor, köylü ile Cumhuriyeti buluşturuyor” dedi.

Köy Enstitülerinin yaşanmış ve miras bırakmış bir sistem olduğunu belirten Zeyrek; “Bugün nüfusun %85’ininin şehirlerde yaşaması sebebiyle belki Köy Enstitülerini yeniden kurmak zordur. Ama Efes Tarlası Yaşam Köyü’nde gördüğünüz gibi kentlerin merkezlerinde sürdürülebilir tarım imkânlarını ortaya koyacak düzenlemeler yapılabilir. Pandemi bize gösterdi ki; gelecekteki en önemli sorunlardan bir tanesi sürdürülebilir gıda üretimidir. Tarım konusunda eğitim son derece önemlidir. Ona ulaşmak için de Köy Enstitüleri ruhuna ihtiyacımız vardır” dedi.  

Çağatay Taşkın Yamen ise söyleşide Son Enstitülüler belgeselinin hazırlanma sürecini anlattı.

Panelin ardından Aksu Köy Enstitüsü mezunlarından Hasan Sarıhan ve Hasanoğlan Köy Enstitüsü mezunlarından Celal Şahin’e günün anısına Başkan Ceritoğlu Sengel tarafından Artemis Heykeli verildi.

Yönetmenliği Çağatay Taşkın Yamen, Danışmanlığı Gazeteci Yazar Deniz Zeyrek tarafından yapılan, Kars Cilavuz Köy Enstitüsü mezunlarının yaşadığı anılardan yola çıkarak, Köy Enstitülerinin toplumsal işlev ve etkilerine vurgu yapan Son Enstitüler belgesel filminin gösterimi yapıldı.

Efes Tarlası Yaşam Köyü’nde düzenlenen etniklik Gazeteci Yazar Deniz Zeyrek’in çocukluk yıllarına ve Kars’a dair yazılarının yer aldığı Masumiyet İstasyonu adlı kitabını katılımcılar için imzalaması ile son buldu.