ÇOCUK FELCİ SALGIN HALE Mİ GELDİ?

Suriye kaynaklı ‘dirençli çocuk felci virüsü’ İstanbul’da olağanüstü hal ilan ettirdi. 6 büyük ilçede 0-5 yaş (0-59 ay) arası çocukların tamamı aşılanacak. Kamuoyuna yansıtılmak istenmeyen ve reklam filmi bile çekilmeyen aşı mücadelesinde Fatih, Sultangazi, Esenler, Küçükçekmece, Sancaktepe ve Ümraniye’de 5-11 Haziran arasında 500 bin üzerinde çocuğa ulaşılması planlanıyor. Bu bölgelerde kalan başta Suriyeli çocuklar olmak üzere yabancı ülke vatandaşları da hedef kitle arasında yer alıyor. Çalışma sebebiyle devlet hastanelerinde bu ay görev yapması gereken tüm aile hekimlerinin nöbetleri iptal edildi. İlk aşamada aileler, Aile Sağlığı Merkezleri’ne kısa mesaj (SMS) ve telefonla davet edilecek. Çoğu aileye ulaşılamayacağı düşüncesiyle de gezici ekipler mahalle mahalle evleri dolaşacak, anaokulları ve kreşlere gidecek. Anne-babaların kabul etmesi durumunda ağızdan damla şeklinde polio aşısı gerçekleştirilecek. Suriyeli göçmen endişesiyle başlatılan aşı çalışması İstanbul’da ilk kez bu kadar geniş kapsamlı uygulanıyor. Dünya Sağlık Örgütü, Ekim 2013’te Suriye’de çocuk felci hastalığının varlığını duyurdu. O tarihten bu yana sınır bölgelerindeki Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa, Mardin, Şırnak ve Adana’da çoğu 5 yaş altındaki çocuklar aşılanıyordu.

Ülkemizde en son çocuk felci vakası Kasım 1998 tarihinde görüldü. Yaklaşık 16 yıldır da yeni vaka bildirilmiyor. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi 21 Haziran 2002’de ‘çocuk felcinden arınmış bölge’ ilan edildi. Fakat son durum tabloyu biraz değiştiriyor. Hâlihazırda Suriye sınırından giriş-çıkışlarda yaşına bakılmaksızın herkese çocuk felci yapılıyor. Devletin rutin aşı takviminde de 6. ve 18. aylarda birer doz çocuk felci aşısı gerçekleştiriliyor. Fakat İstanbul’da takvimden bağımsız olarak aşı, çocuk yeni doğmuş olsa da ‘daha önce aşılandı’ denilse de herkese yapılacak. Virüsle etkin mücadele için aynı anda olabildiğince fazla çocuğa ulaşılmaya çalışılacak. Diğer yandan uygulamaya çok kısa süre kalmasına rağmen birçok aile hekimliğine aşı ulaşmadı. Resmî yazılar da gönderilmedi. Ama başta Fatih’te olmak üzere birçok aile SMS’lerle merkezlere davet ediliyor. Duruma göre ilerleyen dönemlerde İstanbul’da ilçe sayıları artırılacak.   Virüsle bulaşıyor, 5 yaş kritik dönem   Çocuk felci en sık 5 yaşında görülüyor. Ağız yoluyla vücuda giren virüs, boğazda ve bağırsaklarda çoğalarak diğer bölgelere yayılıyor. Yaklaşık her 200 vakadan birinde virüs, omuriliğe geçerek kasların hareketlerini sağlayan sinir hücrelerini tahrip ediyor. Hayat boyu sürecek felçlere sebep oluyor. Virüs özellikle hijyen şartlarının kötü olduğu bölgelerde bir çocuktan diğerine dışkı, kirli besin ve sularla bulaşıyor. Virüs, çocukların yüzde 95’inden fazlasında belirti göstermiyor. Belirtili vakalarda ise üst solunum yolu enfeksiyonu, mide-bağırsak sistemi bozukluğu ve grip gibi bulgular ortaya çıkıyor. Bugün dünyanın sadece üç ülkesinde; Afganistan, Pakistan ve Nijerya’da virüs dolaşımı devam ediyor.